'Dat hangt af van twee dingen: hoeveel slaap je nodig hebt, en of je een ochtend- of een avondmens bent', zegt slaapexpert en oprichter van Shleep Els van der Helm. 'Maar vijf uur is zelfs voor een ochtendmens wel erg vroeg. Natuurlijk wakker worden, dus niet van een wekker, is het beste.
Waarom vroeg opstaan gezond is
Finse wetenschappers ontdekten dat ochtendmensen gezonder eten, waardoor hun afvalpogingen sneller vruchten afwerpen. Mensen die laat opstaan, eten daarentegen vaak meer suiker, minder eiwitten en hebben bovendien een grotere kans op hart- en vaatziekten.
Als je om 8.30 uur uit bed stapt om om 9 uur te gaan werken, is de kans groot dat je nog niet klaar bent om goed te presteren. Door eerder op te staan geef je je lichaam de kans om volledig te ontwaken op natuurlijke wijze, zonder dat je afhankelijk bent van die driedubbele espresso.
Ze zijn gezonder
Uit onderzoek onder 51 studenten die een week lang een eet- en slaapdagboek bijhielden, blijkt daarnaast dat mensen die vroeg opstaan vaak een lagere BMI hebben, omdat ze minder vaak het ontbijt overslaan. En hierdoor minder neiging hebben overdag of 's avonds te gaan snacken of ongezond te eten.
De precieze tijd hangt natuurlijk wel samen met hoe laat je op moet staan, maar met acht uur slaap kom je uit op 6.37. Voor de meeste mensen die van negen tot vijf werken een prima tijd om op te staan.
De Nederlanders gaan gemiddeld om 12:07 slapen en staan na 7:30 op, wat neer komt op gemiddeld 7,5 uren per nacht.
4-6 jaar: 18.30 - 19.15 uur. 7-8 jaar: 19.30 - 20.00 uur. 9-10 jaar: 20.00 - 20.30 uur. 11-12 jaar: 21.00 uur.
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker. Daarnaast hebben volwassenen veel minder vaak een lucide droom.
Die moeite met opstaan heeft vooral te maken met ons slaapritme. Ons lichaam weet heel goed wanneer het moet gaan slapen en wanneer het tijd wordt om wakker te worden. Tenminste, zolang er geen sprake is van vervelende verstoringen.
Maar hoe vaak kun je het beste je plek verlaten? Volgens de Amerikaanse osteopaat Xerxes Dalal kun je het beste 40 keer per dag even opstaan om lichamelijke klachten te minderen of te voorkomen.
Je hebt je gewone 7 tot 9 uur slaap nodig, ongeacht hoe laat je wekker staat. Stel dat je dus iedere dag om 6:00 opstaat, dan betekent dit dat je idealiter om 22:00 uur tussen de wol moet liggen. Heb jij dus een '9-tot-5'-baan, dan houdt dit in dat je na je werk maar een paar uur hebt waarin jij je leven kunt leiden.
Volgens The Wall Street Journal zou je meer dan genoeg tijd hebben, als je om 4 uur 's ochtends uit de veren bent. Dan ben je namelijk het meest productief. Want hoe vroeger je opstaat, hoe meer tijd je hebt (zonder afleiding) om je bucketlist af te werken.
Vroeg slapen kan heel gezond zijn. Vroeg slapen zorgt voor voldoende slaap en een uitgerust gevoel in de ochtend. Echter hoeft vroeg slapen niet altijd even positief uit te pakken. Te veel slapen kan namelijk negatieve effecten hebben en het verstoren van uw slaapritme ook.
12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel). Die tijd wordt doorgaans (47 procent) in overleg met het kind vastgesteld volgens de 'schippermethode': onderhandelen en een beetje water bij de wijn doen.
Teveel slaap betekent dat je te lang in bed ligt, en alles met het woord je 'te' is niet gezond. Je bent passief, voelt je passief, gebruikt je spieren niet waardoor je lichaam ze maar gaat afbreken, je doorbloeding verslechterd en je algehele conditie gaat achteruit.
Mensen die korte nachten hebben in de week hebben er alle baat bij om in het weekend wat langer te blijven liggen. Recent Zweeds onderzoek bewijst dat bijslapen wel degelijk een gunstig effect heeft en zelfs gezondheidsrisico's, verbonden aan een slaaptekort, verkleint.
Stel je wil om 7 uur opstaan, dan zou je naar bed moeten om 21.46 uur, 23.16 uur, 0.46 uur of 2.16 uur. Het idee is dat het 14 minuten duurt om in slaap te vallen. Ga je dus om 21.46 uur naar bed, dan slaap je om 22 uur en kun je precies 6 slaapcycli doormaken.
"Of je een avond- of ochtend mens bent is genetisch bepaald, net als de slaapduur die je nodig hebt", vertelt hij aan EditieNL. "Je kunt door simpelweg eerder op te staan dan ook niet een ochtendmens worden. Dat je eerder opstaat betekent niet dat je ook evenredig eerder gaat slapen."