Maizena is de meest bekende variant zetmeelbinding die met name bij sauzen en soepen wordt gebruikt. Je moet het van te voren aanmaken met een beetje koud water, anders wordt het klonterig. Dit mengsel voeg je toe aan je saus. Laat het niet te hard doorkoken, bij langzame verhitting bindt het beter.
Doe de appelsap in een pan, zet op het vuur en breng aan de kook. Zet het vuur laag en laat het sap zonder deksel (!) inkoken. Check ieder half uur even of er al iets verandert, dat kan best lang duren.
Maar let op, ook de zoute smaak wordt meer geconcentreerd. Wil je je saus of soep laten inkoken, dan kun je hem beter pas daarna op smaak brengen met zout. Ook is dit de langzaamste methode, het kan wel 20 minuten of langer duren voor je saus dikker is geworden.
Je doet dit door de vloeistof (vaak een sausje) te koken, waardoor vocht verdampt. Je reduceert dus de hoeveelheid vloeistof volgens de aanwijzingen in het recept zodat deze dikker wordt. Op deze manier krijgt de saus meer smaak omdat deze meer geconcentreerd is.
Wanneer je iets moet laten inkoken doe je dat best altijd zonder deksel. Zo krijgt de vloeistof die verdampt de kans om te verdwijnen. Wanneer je een deksel zou gebruiken condenseert die damp tegen het deksel en beland zo weer in de pot. Nog een goede tip: zet het vuur zeker niet te hoog wanneer je iets laat inkoken!
Hoe vervelend: je bent aan het koken, alles is klaar, alleen de saus dikt maar niet in. Gelukkig zijn er trucjes om de saus wat steviger te maken. Je kunt de saus natuurlijk nog even laten pruttelen, dan verdampt er hoogstwaarschijnlijk wat water, waardoor de saus langzaam dikker wordt. Inderdaad, langzaam.
De deksel houd je op de pan om de warmte in de pan te houden. Als je bijvoorbeeld water gaat koken voor de pasta kun je het beste de deksel op de pan houden. Dit is tijd én energiebesparend. Omdat de warmte in de pan blijft kun je het vuur lager zetten (als het water kookt).
Hoe lang het duurt om het volume van je saus te verminderen, hangt af van jouw voorkeur en van de saus zelf. Roomsauzen hebben ongeveer 10 tot 30 minuten nodig om in volume te verminderen tot de gewenste dikte meestal bereikt is.
Hoe lang jus inkoken? Voeg aan dit mengsel 500 ml (runder)fond of bouillon toe en blijf roeren tot er een massa ontstaat. Laat dit geheel 5 á 10 minuten inkoken tot je de gewenste dikte hebt bereikt.
Om te sudderen dient men het vuur laag te houden zodat het net niet kookt. Men gebruikt daarbij ook wel een kookplaatje, zodat het vlees niet aanbrandt. Deksel op de pan.
Goede vervangers
Geen nood, je kunt Maizena namelijk vervangen door bloem, arrowroot en tapioca. Hierbij geldt dat je bloem het beste kunt gebruiken als je het gerecht gedurende langere tijd verwarmt. Wil je juist snel een gerecht binden? Dan kun je arrowroot of tapioca gebruiken.
Voeg bloem toe
Ook bloem kun je beter niet direct aan de saus toevoegen. Meng bloem met dezelfde hoeveelheid boter (bijvoorbeeld 20 gram bloem en 20 gram boter) en voeg het mengsel aan je saus toe. Roux is een goede basis voor veel zelfgemaakte sauzen.
Een saus monteren is een saus voorzien van een dikkere en zachtere structuur. Daarnaast krijgt de gebonden saus en een vollere smaak en een glanzende laag. Dit doe je door het toevoegen van boter.
Giet braadvet uit de pan voor je aan je sausbereiding begint. Zure ingrediënten zoals witte wijn kunnen de saus ook doen schiften, je laat ze daarom beter eerst inkoken voor je de room (en eventueel ook fond of bouillon) toevoegt. Daarna laat je de room zachtjes (!) inkoken tot de saus de gewenste dikte heeft.
Koksroom/kookroom/culinaire room
Om te vermijden dat de room zal schiften in warme sauzen of soepen, wordt bij kookroom verdikkingsmiddel toegevoegd. Je kunt koksroom dus ook vervangen door lightroom en zelf bindmiddel zoals maïszetmeel toevoegen.
Er zijn zetmeelhoudende bindmiddelen (bijvoorbeeld bloem, aardappelmeel en maïsmeel) en niet-zetmeelhoudende bindmiddelen (eieren, gelatine, boter). Zetmeelhoudende bindmiddelen zijn vaak geur-, kleur- en reukloos en hebben als eigenschap op te zwellen en vloeistof te binden zodra deze wordt verhit.
Zet het vuur niet te hoog: stoofvlees moet zachtjes stoven, en zeker niet koken. Zachtjes pruttelen is oké, maar van koken wordt het vlees taai. Het deksel hoeft niet meteen op de pan, dan krijg je te veel vocht in je stoverij.
Een scheutje wijn, azijn, citroensap of ieder ander zuur (tomaat, tomatenpuree of zelfs rinse appelstroop) zorgt ervoor dat het bindweefsel in stoofvlees malser en zachter wordt. Daarom is het draadjesvlees van jouw oma zo lekker en zo zacht!
Meng de Maizena met 2 el koud water en roer het geheel met een vork of garde tot een glad papje. Voeg dit maizenamengsel al roerend toe aan de hete soep of jus. Breng het geheel al roerend aan de kook en laat het nog ca. 1 minuut zachtjes doorkoken.
Bij stoven maak je eten langzaam gaar in een gesloten pan in vet en nét niet kokend vocht. Omdat het zo lang duurt gaan smaken goed in elkaar over. Daarom is het bij stoven lekker om bijvoorbeeld bouillon met ui en kruiden toe te voegen.
Laat bouillon nooit koken, maar heel zachtjes trekken zonder deksel op de pan. Door het borrelen van het water emulgeren de vrijgekomen vlees- en viseiwitten met het vet in het water en wordt de bouillon troebel.