U maakt de stoma en de huid eromheen voorzichtig schoon met vochtige gaasjes. Houd voldoende gaasjes bij de hand; de stoma kan productief worden tijdens de verzorging. Dep daarna de huid rondom goed droog. Vermijd hard wrijven; wees zuinig op uw huid.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
Doordat er een koolstoffilter in het stomazakje zit, kunnen u en anderen het niet ruiken. U zal uw stoma niet ruiken: de zakjes voor darmstoma's hebben filters die de geur tegenhouden. Maar bij de verzorging merkt u wel dat bepaalde voedingsmiddelen geur afgeven. Denk aan ui, knoflook, koolsoorten en peulvruchten.
De stoma heeft geen zenuwuiteinden, hierdoor is deze gevoelloos. In de stoma bevinden zich veel kleine bloedvaatjes waardoor de stoma iets kan bloeden bij aanraking. Omdat de stoma geen sluitspier heeft, kan er op elk moment ontlasting, urine of gasvorming komen.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
Stoma opvangsystemen
De huidplak blijft 2 tot 3 dagen zitten. Het zakje kan, afhankelijk van de soort stoma, verwisselt worden.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
Reinig de huid rond de stoma voorzichtig met vochtige gaasjes. Werk van buiten naar binnen. Douchen mag ook, maar richt de douchekop niet op de stoma om beschadiging van het slijmvlies te voorkomen. De huid om de stoma mag gewassen worden met niet vette zeep (op een vette huid plakt geen nieuwe plak).
Bij huidproblemen is het belangrijk om de huid rust te geven. Dit kan door een beschermlaag aan te brengen voordat de huidplak op de huid wordt bevestigd. Er zijn hiervoor diverse huidbeschermers zoals speciale crèmes, sprays en geïmpregneerde tissues.
Seks is niet het eerste waar je aan denkt als je net een stoma hebt gekregen. Door de operatie kan de zin in seks verdwijnen. Toch hoeft een stoma geen belemmering te zijn voor een prettig seksleven.
Met een colostoma is het volgen van een dieet helemaal niet nodig. Het is belangrijk zo snel mogelijk weer een volwaardig voedingspatroon te volgen. Zorg dat je genoeg vocht binnenkrijgt, zo'n 1,5 à 2 liter per dag. Ook vezelrijke voeding (bruin brood, groente en fruit) en genoeg beweging zijn belangrijk.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo.
Verzorg de stoma bij voorkeur 's morgens voordat u iets gegeten of gedronken heeft. Op dat moment is de stoma het minst productief. Voor het verwisselen van het stomamateriaal heeft u nodig: eendelig stomamateriaal of een huidplaat en opvangzakje.
Hoe vaak moet dit? En hoe gaat dit? Voor een optimale werking van het stomamateriaal dien je het zakje één tot meerdere keren per dag te verwisselen. Als je een ééndelig opvangsysteem gebruikt, betekent dit dat je ook de huidplaat vervangt, omdat het zakje en de huidplaat bij dit systeem aan elkaar vast zitten.
De ontlasting verlaat het lichaam dan via een opening in de buik en wordt opgevangen in speciaal opvangmateriaal. Omdat de stoma geen kringspier heeft, kunt u geen ontlasting en winden tegenhouden.
Het gemiddelde aantal ligt tussen de 6 en 10 keer per 24 uur. Vooral bij een ileostoma is het handig om tijdens het legen van het stomazakje toiletpapier in het toilet te leggen, om opspatten van de inhoud te voorkomen.
Kan ik op mijn buik slapen? Je mag op je buik slapen als je dit prettig vindt, maar het is wel afhankelijk van je productiepatroon. Wanneer je stoma 's nachts weinig produceert, geeft het geen problemen. Als je stoma 's nachts juist erg productief is, dan is het niet aan te raden om op je buik te slapen.
Leeg het stomazakje als deze ongeveer voor de helft vol zit. Een te vol zakje kan problemen opleveren, zoals het losraken van de huidplaat. Het legen kan zowel zittend op het toilet of staand voor het toilet gebeuren. Droog zo nodig na het legen het kraantje af met een stukje toiletpapier.
De stoma bestaat uit slijmvlies. Dat voelt vochtig, net als het slijmvlies in je mond. De stoma zelf is gevoelloos, het bevat geen zenuwuiteinden. Een stoma is geen ziekte maar een aanpassing in je lichaam.
In de beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Wanneer uw herstel goed verloopt, kunt u met ontslag. Als alles goed gaat, kunt u op de vijfde dag na de operatie het ziekenhuis verlaten. Dit verschilt per patiënt en is afhankelijk van het herstel en het type operatie; bij een “kijkoperatie” is het herstel meestal sneller dan bij een “open” operatie.