Van zwaar tot licht: alles heeft zijn plekje
Zwaar komt onderop, licht boven – dat is de vuistregel als het erom gaat de caravan op de goede manier te beladen.
Probeer zware voorwerpen zoveel mogelijk op de vloer van de caravan te plaatsen, rond de wielen. Let daarbij op dat je het gewicht ook over links en rechts van de caravan verdeelt. Doe nooit zware dingen in de hogere kastjes, deze zijn vooral geschikt voor kleding.
Slimmer is: bereken je van tevoren hoeveel laadvermogen nodig is. Reken voor de persoonlijke bagage ongeveer 30 kg per persoon en voor de toebehoren circa 100 kg. Kom je laadvermogen tekort, dan kun je bij veel moderne caravans de aslast laten verhogen. Andersom (de aslast verlagen) kan ook.
Waarom slingeren? Slingeren begint door een invloed van buitenaf (windvlaag, weg oneffenheid, stuurbeweging etc.) met een kleine pendelbeweging van de caravan. Houdt die pendelbeweging niet op dan kan de hele combinatie in korte tijd gaan slingeren.
Helaas haken er een hoop potentiële caravanners af omdat ze opzien tegen het rijden met de caravan achter de auto. In eerste instantie begrijpelijk. Het rijden met de caravan / aanhanger is echter niet zo moeilijk en eng als het lijkt. Oefenen kan men het beste op een groot, afgelegen parkeerterrein.
Te hoge kogeldruk? Als de kogeldruk te hoog is, zakt de achterkant van de auto te ver in en heeft de auto daardoor minder grip aan de voorkant. De slechte wegligging geldt voor zowel auto als caravan. Ook kan de auto bij drempels en hobbels aan de achterkant schade oplopen.
Over het algemeen zal bij het trekken van een caravan de auto achter maximaal belast zijn. Zelfs zonder bagage drukt er zo'n 100 kg meer op de auto dan oorspronkelijk (75 kg kogeldruk en het gewicht van de trekhaak!). Soms is een aangepaste vering noodzakelijk.
Het voertuig blijft bepalend. In de praktijk geldt een waarschuwing bij overbelading tot en met 5%. In de overige Europese landen gaat men verschillend om met de marges bij overbelading. De kans op een bekeuring of de eis om lading te lossen kan in het buitenland aanmerkelijk groter zijn.
Heeft u rijbewijs B (autorijbewijs)? Dan mag u met een auto: een aanhanger trekken van maximaal 750 kilo (lege gewicht + laadvermogen); een aanhanger trekken van meer dan 750 kilo als de auto en de aanhanger samen niet boven de 3.500 kilo (lege gewicht + laadvermogen) uitkomen.
Een standaard gezinswagen heeft een laadvermogen van ongeveer vijfhonderd kilo. Bij een break kan dat oplopen tot zeshonderd kilo en een grote monovolume tot zevenhonderd kilo. Het maximale laadvermogen hangt af van model tot model. Je vindt deze informatie in het instructieboekje of op het gelijkvormigheidsattest.
Het echte rijklare gewicht van de caravan
Je vindt het gewicht van de caravan op de kentekencard bij 'massa rijklaar'. Dat is het gewicht van de onbeladen caravan inclusief vloeistoffen: klaar om weg te rijden.
De meeste auto's die een trekhaak hebben zullen een kogeldruk hebben van 50 of 75 kilogram. Dat betekent dat er niet meer dan 50 of 75 kilo op de haak mag komen. Dat is inclusief de fietsendrager! Die weegt al snel 15 tot 25 kilo, of meer.
De ANWB houdt een stelregel aan van 75%, dat wil zeggen maximaal 75% van het totale gewicht van de trekauto (incl. alle personen en belading) mag achter de auto gehangen worden. Oftewel, wanneer de auto 2000 kg totaal weegt dan mag de caravan maximaal 1500 kg wegen.
Voldoende kogeldruk is 5 á 7% van het totale caravan gewicht. Uiteraard moet dat gewicht wel toegestaan zijn voor de auto. Een te hoge kogeldruk beïnvloed het rijgedrag van de auto negatief, omdat een zware belading helemaal achterin net als bij de caravan niet prettig is.
In Nederland wordt in de praktijk een overbelading van 5 procent gedoogd. Boetes liggen in Nederland tussen de 120 en 470 euro. In het buitenland gelden andere bedragen en regels. In bijvoorbeeld Zwitserland en Oostenrijk heb je met een klein beetje overbelading al kans op een fikse bon.
Wie is verantwoordelijk voor overbelading? De vervoerder is altijd aansprakelijk in geval van strafrechtelijke handhaving. Een verlader kan medeaansprakelijk zijn. Het digitaal toezicht richt zich op de kentekenhouder (meestal de eigenaar).
Overbelading is ongewenst
Overschrijding van het gewicht dat een voertuig volgens het kenteken mag hebben, is bovendien gevaarlijk in het verkeer. Een overbeladen voertuig heeft bijvoorbeeld een langere remweg.
Over het algemeen geldt de mening dat een automaat als caravantrekker soepeler rijdt dan een auto met versnellingsbak. Vooral automaten met koppelomvormer rijden heel fijn. Het maakt het rijden met een caravan net iets aangenamer.
De Hyundai Tucson 1.6 T-GDI HEV is de winnaar van de ANWB-verkiezing Trekauto van het jaar 2021. Na een intensieve beoordeling bleek de Koreaanse SUV de beste papieren te hebben. De andere finalisten, de Ford Kuga 2.5 PHEV, en de SEAT Leon 1.5 eTSI Sportstourer, weerden zich kranig.
Grote moderne middenklassers hebben vaak een kogeldruk van 75kg, in dit geval voldoende voor elektrische fietsen (incl. accu toch al snel 30 kg per stuk). Kleinere auto's met trekhaak hebben vaak een kleinere maximale kogeldruk van 50kg.
Kogeldruk vinden
De maximaal toegestane kogeldruk wordt door de autofabrikant bepaald en staat vermeld op het typeplaatje van de trekhaak, ook wel “vertical load” of “verticale kracht” genoemd, en in de voertuigpapieren van uw auto. Dit is niet het kentekenbewijs, maar dit zijn de documenten die bij uw auto horen.