Bijenhotels kun je maken van veel verschillende materialen. Harde houtsoorten zoals, eikenhout, kers, walnoot, appel en perenhout zijn geschikt te gebruiken als een bijenhotel. De bijen leggen hun eitjes in de gangetjes, holle takken van planten of kleine buisjes.
Metselbijen gebruiken bijvoorbeeld vaak leem of ijzerhoudend zand om mee te metselen. Behangersbijen gebruiken stukjes blad die ze van planten afknagen. Verder zijn er soorten die steentjes en andere materialen gebruiken.
De gangen mogen tussen de 3 en 20 centimeter diep zijn. geen raffels of splinters ontstaan. Dit gaat in de praktijk toch vaak fout. Belangrijk is om ook niet teveel gaatjes in één houtblokje te boren, anders ontstaan er scheuren dwars door de holletjes heen en zijn de gescheurde holletjes ook niet meer bruikbaar.
Het duurt ongeveer tot september voordat de bijen volwassen zijn. Omdat het dan herfst is en er weinig bloemen bloeien, blijven de knuffelbijen in het bijenhotel. Ze komen uit zodra het in het volgende voorjaar weer een tijdje lekker weer is en er bloemen in bloei staan.
Steek droge bamboestokjes in een oude theepot of boor gaatjes van 3 tot 8 mm in een oud blokje hout en hang je bijenhotel op een zonnig plekje op in je tuin. Bijvoorbeeld op een fruitboom. De bijen leggen eitjes en nectar in de gangetjes. De larven komen uit de eitjes en eten de nectar op.
In de volle zon is het beste! Wilde bijen zijn echte zonaanbidders. Zij kunnen als koudbloedige insecten de warmte van de zon niet missen. Hang daarom een bijenhotel altijd op een zonnige plek, waar in ieder geval de ochtendzon op staat.
Een insectenhotel kan tot 2 meter hoog worden opgehangen, maar laag bij de grond op circa een halve meter is ook prima. Plaats het insectenhotel bij voorkeur op een bloemrijke plek. Leg wat takjes neer in het gedeelte voor vlinders.
In principe is echt reinigen niet nodig en kun je de natuur gewoon z'n gang laten gaan. Maar wanneer het insectenhotel naar jouw idee toch echt wel toe is aan een flinke schoonmaakbeurt, doe dit dan uitsluitend met helder water en dus niet met schoonmaakmiddelen.
Vooral beuken-, eiken- en essenhout zijn hiervoor erg geschikt. Werkwijze: Boor gaatjes van verschillende breedte (2-9 mm) en lengte (5-15 cm) in het hout. Door te variëren met de breedte en lengte van de gaatjes is het bijenhotel geschikt voor verschillende soorten bijen.
Het dichtmaken van die gaatjes betekent vermoedelijk dat daarin alweer eitjes voor volgend jaar zijn afgezet, dus ook volgend jaar zul je weer uit al die openingen jonge bijen zien komen.
Maak een aantal gaatjes tussen de 2 en 12 millimeter. Zorg ervoor dat de gangen aan één kant dicht zijn. Dit kan je doen met een watje of wat leem. De diepte mag variëren tussen de 3 en 20 centimeter.
Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen. De meeste bijen in Vlaanderen nestelen onder de grond.
Vervang een bijenhotel waar weinig activiteit (meer) te zien is. Na een jaar of twee, drie worden veel bijenhotels minder geschikt vanwege scheuren, schimmelvorming en dergelijke. Zet het oude een jaar op een schaduwplek in de tuin, zodat eventuele laatste bewoners het kunnen verlaten.
Ook dennenappels bieden een schuilplaats voor insecten. Een vakje met dennenappels in een insectenhotel ziet er ook goed uit. U kunt ze zo uit een bos in de buurt halen en ze blijven jaren goed. Metselbijen zijn ook gek op steen.
Wespen kunnen dus knagen. En flink ook. Tevens gebruiken ze hun speeksel om materialen zacht te maken. De kaken en het speeksel van de wespen is ontwikkeld om hout om te vormen tot zacht wespenpapier waarmee ze het wespennest verder vormgeven.
Door de verstedelijking krijgen insecten het steeds moeilijker om goede schuilplaatsen en nestplaatsen te vinden. En dat is jammer want insecten zijn van onschatbare waarde voor de natuur.
De gangen moeten glad zijn van binnen. Het gebruikte hout kan daarom het beste hard zijn. Bovendien is dat veel minder gevoelig voor intrekkend vocht. De gaten zitten bij voorkeur dwars op de 'draad' (=vezelrichting) zo ontstaan er minder snel scheuren in het hout die de gangen onbruikbaar maken.
Op insectenhotels zullen ook parasitaire insecten af komen. Koekoeksbijen en sluipwespen leggen hun eitjes op die van de andere insecten waarna deze als voedsel voor de larven dienen.
Kies bij voorkeur een bloemrijke plek. Plaats de openingen niet in de richting van het zuidwesten i.v.m. regeninslag. Plaats de kast in de volle zon, maar een plekje in de schaduw is eveneens prima. Doe in het gedeelte voor vlinders altijd een paar takjes, zo hebben de beestjes een houvast.
Waarom een bijenhotel? Vandaag de dag hebben bijen het moeilijk in een wereld waar minder nectarplanten te vinden zijn. Door een bijenhotel op te hangen, help je de bijen om eitjes te kunnen leggen. Een bijenhotel is voorzien van allerlei buizen waar de eitjes in worden gelegd.
Je kunt hiervoor het beste hout van eiken, esdoorn, es of beuk gebruiken. Creëer holtes en spleten om veel verschillende soorten insecten naar je hotel te lokken. Je kunt hier bijvoorbeeld riet, dakpannen, plantenresten, dennenappels of leem voor gebruiken.
Een eenvoudig insectenhotel
Je maakt zo'n hotel heel simpel door in een blok hout of boomschijf verschillende soorten gaatjes (2 tot 9 mm doorsnede) te boren. Maak de gaatjes lekker diep (gebruik de hele lengte van je boortje), zodat er meerdere nestcellen achter elkaar in passen.
-Plaats (in de volle grond of in potten) zoveel mogelijk bloemen om het insectenhotel heen, om de insecten te lokken. -Als het insectenhotel eenmaal hangt, verplaats deze dan niet meer! Ook in de winter op dezelfde plek laten hangen (zodat de insecten niet 'in de war' kunnen raken en het niet overleven).
Maar na een klein literatuuronderzoek blijken er veel meer soorten gebruik te maken van bijenhotels. Zo heb je de wormkruidbij, de lathyrusbij, verschillende soorten maskerbijen, behangersbijen, verschillende klokjes- en tronkenbijen en natuurlijk de metselbijen.