Tegenwoordig kun je allerlei tips vinden om meer te leren genieten van het leven. Zo wordt aangeraden om meer in het moment te zijn, in plaats van te denken aan het verleden of de toekomst. Ook lichaamsbeweging, voldoende slaap, een regelmatig dagritme, een gezond dieet en frisse buitenlucht kunnen allemaal helpen.
Niet kunnen genieten van leuke dingen komt bij veel mensen wel eens voor. Het kan een teken zijn dat je beheerst wordt door bijvoorbeeld uitputting, verdriet, depressie of teleurstelling. Niet kunnen genieten van leuke dingen is iets waar je korte tijd last van kunt hebben, maar het kan ook lang aanhouden.
We noemen niets voelen of geen plezier meer beleven ook wel anhedonie. Iedereen heeft dit weleens en het gaat vaak gewoon weer over. Als het lang duurt en erg is, kan het ook onderdeel zijn van bijvoorbeeld depressie, trauma, psychose, persoonlijkheidsproblemen.
Wanneer je jezelf ongelukkig voelt, vertelt dat iets. Het wijst je misschien naar een onvervulde behoefte. Het geeft aan dat de situatie waarin je zit onbevredigend is. Dat wil zeggen: jouw aanwezige behoefte blijft onbevredigd, blijft onvervuld.
U voelt zich triest voelen of hulpeloos, tot niets in staat. Het lukt niet meer om ergens nog plezier aan te beleven, u verliest interesse in onderwerpen en het is lastiger om zich te concentreren. Andere gevoelens die vaak voorkomen bij depressies zijn prikkelbaarheid, of juist een dof en leeg gevoel van binnen.
Vrijheid: je vrij voelen om keuzes te maken die echt bij je passen. Zelfverwezenlijking: doen waar je goed in bent en wat je identiteit bekrachtigt. Verbinding en participatie: ergens bij horen of deel van uitmaken. Erkenning: af en toe horen dat je goed bent op het terrein waar je ambities liggen.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Voel je je ongelukkig en blijft dit gevoel aanhouden, ga dan naar de huisarts. De dokter krijgt vaker mensen op het spreekuur die zeggen: “Ik voel me ongelukkig.” Op basis van jouw verhaal kan hij een diagnose stellen. Misschien heb je een burnout of ben je depressief.
Mensen die depressief zijn, zijn langdurige tijd somber en hebben vrijwel nergens zin in. Ze verliezen vaak interesse in de dingen om zich heen en kunnen niet echt meer genieten. Men spreekt van een depressie als de gevoelens van neerslachtigheid minstens twee weken duren. Hierbij hoort ook een gebrek aan motivatie.
Als het leven te zwaar is, kan het enorm helpen je gedachten uit te spreken. Vind iemand in je omgeving die je vertrouwt en waar je je veilig bij voelt. Praten over je zelfmoordgedachten helpt. Je hoeft het niet allemaal alleen op te lossen.
Angst voor reacties van anderen, angst om het niet goed te doen. Een laag zelfbeeld waardoor je jezelf niet waardevol vindt voor anderen of de maatschappij. Daardoor voel je je ook niet geroepen om iets te betekenen voor een ander. En dus doe je geen nuttige dingen waar je je goed over zou kunnen voelen.
Als je het leven niet meer ziet zitten is het belangrijk om aan de bel te trekken en deze gedachten te delen met iemand in je omgeving die je vertrouwt. Praten lucht op en helpt je weer toekomst te zien. Praat je liever met een onbekende over je gedachten met betrekking tot suïcide? Bel of chat dan met de hulplijn.
Zo zouden groenten, fruit, vis, kip, magere kaas en volkoren granen het risico op een depressie verlagen en bovendien zouden bestaande symptomen erdoor verminderen. Foliumzuur schijnt ook te helpen volgens de Finnen, en dan met name bij mannen.
Neurotransmitters en depressie
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Slaapproblemen verhogen het risico op depressie en angststoornissen en kunnen bijdragen aan een slechter beloop van deze stoornissen, blijk uit Nederlands onderzoek. Slaap is één van de factoren die een sterke invloed kan hebben op depressie en angststoornissen.
Of bedenk drie momenten waarop je iets bereikt hebt waar je ontzettend trots op bent. Dan kan iets groots zijn, zoals het lopen van de marathon, maar ook iets heel kleins, zoals het bakken van een taart. Het kan een werkgerelateerd voorbeeld zijn, maar mag ook uit je privéleven zijn.
In je kracht staan houdt in dat je de dingen doet die bij je passen, die je kunt en waar je in gelooft, kortom dat je 'congruent' bent. Dat je dingen bereikt en vrede hebt met jezelf. En dat je soms dingen niet bereikt en nog steeds vrede hebt met jezelf. Dit zijn allemaal manieren van zelfverwezenlijking.
Belemmer de zelfstandigheid van medewerkers niet; maar geef ze volop de ruimte. Ga het echte gesprek aan. Laat ze hun kwetsbaarheid durven tonen. Moedig creativiteit en zelfstandigheid aan.