De buidelrat slaapt het langst van alle zoogdieren: achttien uur per etmaal. Maar ook het nederige fruitvliegje brengt een deel van zijn tijd slapend door.
De gemiddelde persoon heeft 7,5 uur slaap nodig. Dat komt goed uit, want dat zijn exact 5 slaapcycli van 90 minuten. Maar dat is slechts een gemiddelde. Flink wat mensen hebben best wat meer uren slaap nodig.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten. Het lijkt alsof oudere mensen meer slapen dan volwassenen, maar aan de totale slaapduur verandert weinig.
Kerkhof: 'Meet je ongeveer 2 weken lang je slaapduur, dan weet je je exacte slaapbehoefte. Niet waar. De eerste uren van je slaap tellen extra zwaar omdat je in een diepere en vastere slaap valt. Vandaar dat gezegd wordt dat de eerste uren dubbel tellen, maar dit hoeft niet per se voor 12 uur te zijn.
'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.
Het maximum ligt vermoedelijk ergens tussen de 20 en 23 uur. Dan word je onvermijdelijk wakker omdat je dorst hebt of moet plassen. Dat zijn in elk geval de recordtijden die mensen zelf rapporteren na een aantal nachten doorhalen. En je ziet het bij het Kleine Levin Syndroom, ook wel Sleeping Beauty Syndrome genoemd.
Lichamelijke gevolgen
De gevolgen van een nacht niet slapen op het lichamelijke niveau zijn erg afhankelijk van je bezigheden gedurende de nacht. Als je veel gestaan of gedanst hebt dan zul je vermoeidheid voelen in je benen en rug. Zitten kan spanningen veroorzaken in de rug, schouders en nek.
Mensen die een hele nacht wakker blijven presteren nogal altijd beter dan personen die elke nacht minder dan zes uur slapen. Dit hebben wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania ontdekt. De wetenschappers lieten proefpersonen twee weken lang vier, zes of acht uur per nacht slapen.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
Mensen met hypersomnia slapen soms negen uur of meer, maar voelen zich 's ochtends nog steeds niet uitgeslapen. 's Ochtends kunnen ze moeilijk wakker worden, ze hebben geen energie en blijven zich vermoeid voelen. Ze hebben overdag nog steeds behoefte aan slaap en kunnen verward of prikkelbaar zijn.
Het antwoord is dat je slaap nauwelijks kan inhalen. Uit onderzoek komt naar voren dat je lichaam aan een derde van de gemiste slaaptijd genoeg heeft om weer in evenwicht te komen. De slaapkwaliteit is na een slechte nacht namelijk beter. Je slaapt dieper en je herstelt sneller.
De precieze tijd hangt natuurlijk wel samen met hoe laat je op moet staan, maar met acht uur slaap kom je uit op 6.37. Voor de meeste mensen die van negen tot vijf werken een prima tijd om op te staan.
Slapen als eene roos,
d.w.z. heerlijk, vast slapen; vooral van kinderen gezegd, die in hun slaap een hoogroode kleur kunnen krijgen, als hadden zij 'rozen op de wangen'; de uitdr. zal derhalve eig. willen zeggen: in den slaap er uitzien als eene roos.
Voor diep slapen gebruiken we ook wel de uitdrukking 'slapen als een blok', wat betekent dat je niet ligt te woelen, maar stil ligt te slapen.
Emeritus hoogleraar in psychofysiologie aan de Universiteit van Amsterdam Gerard Kerkhof vertelde aan de Volkskrant dat het daarom zeker nuttig om even te slapen, ook al is het maar een paar uur. Bij voorkeur tussen acht en tien uur in de avond.
Kun je überhaupt bijslapen? Ja, maar een wijdverbreid misverstand is dat je de volgende nacht dan maar wat 'extra' moet slapen. Of dat je een en ander wel oplost met wat cafeïne of wat extra daglicht. Dit werkt slechts als een pleister op de wond.
Uit nieuw wetenschappelijk onderzoek onder 38.000 volwassenen blijkt dat volwassenen die dagelijks vijf uur of minder slapen een grotere kans lopen op een vroegtijdige dood dan mensen die iedere nacht minstens zes à zeven uur slapen. Wat er zo schadelijk is aan korte nachten, maakt het onderzoek niet duidelijk.
Door onze dromen kunnen we de vele prikkels van overdag verwerken en herinneringen opslaan. Daardoor worden dromen soms 'dagrestanten' genoemd. Na een nachtrust met voldoende REM-slaap kunnen we ook beter omgaan met emoties. De REM-slaap is dus belangrijk voor onze mentale gezondheid en ons emotioneel herstel.
Volgens onderzoek van het Nederlands Slaapinstituut is dit niet waar, je rust niet uit als je wakker in bed ligt. Het is bekend dat het lichaam hersteld tijdens de slaap en elke slaapfase van de slaapcyclus heeft een eigen functie.
Ja, een powernap is gezond! Een korte powernap is gezond! Sterker nog: mensen die drie keer per week een middagdutje doen, hebben zelfs 30 procent minder kans op een hartaandoening. Een kort slaapje overdag zorgt voor een lagere hartslag en bloeddruk.
Goed nieuws: de kans dat je verdrinkt als je in slaap valt is nihil. Mocht je onder water zakken en water binnenkrijgen, ga je in een reflex hoesten. Je strekt automatisch je benen, en voor je het weet zit je weer rechtop.
Mensen die korte nachten hebben in de week hebben er alle baat bij om in het weekend wat langer te blijven liggen. Recent Zweeds onderzoek bewijst dat bijslapen wel degelijk een gunstig effect heeft en zelfs gezondheidsrisico's, verbonden aan een slaaptekort, verkleint.
Naar de huisarts
De onderzoekers raden aan om elke nacht 6 tot 8 uur te slapen. Als je meer dan 9 uur per nacht slaapt, adviseren de onderzoekers om naar de huisarts te gaan voor een algemene gezondheidscheck. Voor deze studie is het slaapgedrag van 166.000 mensen uit 21 landen onderzocht.