De stand van vrijheid - Vrijheid in Nederland 75 jaar na de bevrijding. In 2020 was het 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Na 5 jaar bezetting door nazi-Duitsland was Nederland in mei 1945 eindelijk vrij.
75 jaar vrijheid. In 2019 en 2020 herdenken we het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. We vieren dat we sindsdien weer in vrijheid leven, in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om vrijheid door te geven aan nieuwe generaties.
Het noorden van Nederland wordt in de lente van 1945 bevrijd. De Duitse troepen in Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken capituleerden op 4 mei op de Lűneburger Heide. Deze capitulatie trad in werking op 5 mei om 08:00 uur. Tijdens de bevrijding vecht er in Nederland een heel leger aan geallieerde militairen.
Op 5 mei 1945 gaf het Duitse leger zich over en was heel Nederland bevrijd (zie Bevrijdingsdag), op enkele Waddeneilanden en een aantal gemeenten na. In Veenendaal werd op 7 mei nog gevochten tussen de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) en de SS. Tijdens die gevechten verloren 3 BS'ers hun leven.
Het kleine Nederlandse leger werd volkomen onder de voet gelopen door de Wehrmacht en het moest zich na vijf dagen vechten, op 14 mei, overgeven na het Bombardement op Rotterdam. Zeeland capituleerde pas op 18 mei, na het Bombardement op Middelburg.
Internationale samenwerking Nederlandse leger
Het Nederlandse leger werkt op verschillende manieren samen met legers van andere landen. Zo is Nederland lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). De NAVO-landen werken ook samen met 28 Midden- en Oost-Europese niet-NAVO-landen.
Op 10 mei 1940 begon voor Nederland de Tweede Wereldoorlog met de inval van het Duitse leger. Nederland had tot die tijd de neutraliteitspolitiek bedreven. Door geen partij te kiezen voor een van de oorlogvoerende partijen hoopte Nederland, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog, buiten het strijdgewoel te blijven.
De bevrijding van Nederland eindigde met de bevrijding van Schiermonnikoog. Op de boerderij van Theun Talsma werd een groep van ongeveer 120 SS'ers en SD'ers ingekwartierd, onder wie een beruchte oorlogsmisdadiger. 'Dit had een rustige plek moeten zijn. '
Bij de geallieerden zaten de landen o.a. het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Canada, de Sovjet-Unie, Nederland, België en de Verenigde Staten. Bij de Asmogendheden zaten o.a. Nazi-Duitsland, Italië en Japan. Uiteindelijk wonnen de geallieerden de oorlog.
Eind juli 1944 landde de Eerste Poolse pantserdivisie, onder commando van Maczek, tijdens de geallieerde invasie in Normandië. Na omzwervingen verdreven ze, met Canadese divisies, de Duitse bezetters uit Breda en omgeving. Officieel werd Breda op 29 oktober 1944 bevrijd.
Bevrijdingsdag 2022 komt eraan. Op donderdag 5 mei vieren we dat we in Nederland in vrijheid leven. Donderdag is het 77 jaar geleden dat we bevrijd werden van de Duitse bezetter in Europa en de Japanse bezetter in Azië.
In 2020 was het 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Na 5 jaar bezetting door nazi-Duitsland was Nederland in mei 1945 eindelijk vrij.
De Hongerwinter. De Hongerwinter in Nederland was de winter aan het eind van de Tweede Wereldoorlog van 1944 tot 1945 met een grote schaarste aan voedsel en brandstof. Het leidde, met name in de steden van West-Nederland, tot hongersnood. 20.000 mensen kwamen om door honger en kou.
De start van de Nationale Viering van de Bevrijding vindt op 5 mei 2021 plaats in de provincie Zuid-Holland. Het jaarthema van de viering is dit jaar 'Na 75 jaar vrijheid'. 4 en 5 mei verlopen in verband met de coronapandemie ook in 2021 anders dan normaal.
2 minuten stilte dodenherdenking
De 2 minuten stilte zijn in Nederland van 20:00 tot 20:02 uur. In het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden is dit van 18:00 tot 18:02 uur. Op andere plaatsen in de wereld zijn de 2 minuten stilte op een geschikt moment.
Voor de meeste bedrijven geldt Koningsdag als een vrije dag, waarbij de medewerkers worden doorbetaald. Voor 5 mei ligt dat anders. De overheid heeft 5 mei weliswaar aangewezen als nationale feestdag, maar heeft het daarbij aan de cao-partijen overgelaten of een werknemer betaald vrij heeft op die dag.
Er zijn slechts tien landen die echt in vrede leven, dat wil zeggen dat ze niet bij een intern of extern conflict betrokken zijn. Dat zijn Botswana, Chili, Costa Rica, Japan, Mauritius, Panama, Qatar, Zwitserland, Uruguay en Vietnam.
De Nederlandse regering had haar onzijdigheid (neutraliteit) in augustus 1914 kenbaar gemaakt bij de oorlogvoerende landen. Die landen gaven direct als antwoord de Nederlandse neutraliteit te zullen respecteren. Bij het Nederlandse volk lag tijdens de oorlog over het algemeen de sympathie bij de Geallieerden.
In 1939 breekt de Tweede Wereldoorlog uit met de Duitse inval in Polen. Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen Nederland binnen. Binnen 5 dagen is de strijd afgelopen. De Nederlandse regering gaat in ballingschap en vestigt zich in Londen.
Er werd veel gevochten bij de Grebbeberg, de IJssel- en Maaslinie, de Peellinie, de Moerdijkbruggen en Den Haag. Na het bombardement op Rotterdam op 14 mei was de situatie uitzichtloos voor Nederland. Op 15 mei capituleerde het Nederlandse leger, met uitzondering van Zeeland.
Hoewel de geallieerden vanaf het begin van de oorlog in 1939 verzet bieden tegen de Duitse bezettingen en uitbreidingen begint de bevrijding van West-Europa pas in juni 1944 als de geallieerden op de kusten van Normandië landen.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
De capitulatie gold niet voor de provincie Zeeland, waar Franse, Belgische en Nederlandse troepen nog enkele dagen streden totdat op 17 mei 1940, na het bombardement op Middelburg, de strijd in Zeeland ook werd opgegeven. De hierop volgende bezetting duurde vijf jaar.
In Europa bezet Duitsland Polen, Nederland, België, Frankrijk, Noorwegen, Denemarken, de Baltische staten, de Balkan en Griekenland. De regeringen van de eerste vier landen wijken uit naar Londen.