Hoe lang het duurt om het volume van je saus te verminderen, hangt af van jouw voorkeur en van de saus zelf. Roomsauzen hebben ongeveer 10 tot 30 minuten nodig om in volume te verminderen tot de gewenste dikte meestal bereikt is.
Is je saus te dun geworden? Een van de makkelijkste en snelste manieren om hem in te dikken is met zetmeel. Meng hiervoor maizena (maiszetmeel) of aardappelzetmeel met wat koud water tot een glad papje en laat het kort meekoken in de saus tot de gewenste consistentie is bereikt.
Giet braadvet uit de pan voor je aan je sausbereiding begint. Zure ingrediënten zoals witte wijn kunnen de saus ook doen schiften, je laat ze daarom beter eerst inkoken voor je de room (en eventueel ook fond of bouillon) toevoegt. Daarna laat je de room zachtjes (!) inkoken tot de saus de gewenste dikte heeft.
Waarom wordt kookroom niet dik? Dit hangt af van de kwaliteit van de room die je gebruikt. Er bestaan nu zoveel soorten room dat daar geen doorsnee antwoord kan op gegeven worden. Indien je echte room gebruikt van 40 % vetstof zal de saus zeer snel indikken.
Je doet dit door de vloeistof (vaak een sausje) te koken, waardoor vocht verdampt. Je reduceert dus de hoeveelheid vloeistof volgens de aanwijzingen in het recept zodat deze dikker wordt. Op deze manier krijgt de saus meer smaak omdat deze meer geconcentreerd is. Saus moet je op een zacht vuur laten inkoken.
Wanneer je iets moet laten inkoken doe je dat best altijd zonder deksel. Zo krijgt de vloeistof die verdampt de kans om te verdwijnen. Wanneer je een deksel zou gebruiken condenseert die damp tegen het deksel en beland zo weer in de pot. Nog een goede tip: zet het vuur zeker niet te hoog wanneer je iets laat inkoken!
Het verbrandt ook minder snel doordat doordat de stoom weer neerslaat in de pan. Saus blijft saus en kookt niet in, doordat er minder vocht verdampt.
Room en/of eieren als bindmiddel
Je kunt geslagen room voorzichtig door de saus roeren. Als je gerecht al veel vet bevat, dan kan de extra room ervoor zorgen dat je saus gaat schiften. Het is handig om 3 lepeltjes saus aan de geslagen room toe te voegen en dan pas alle room aan de saus toe te voegen.
Kookroom. Kookroom is eigenlijk een light-versie van de gewone slagroom. Het is in principe hetzelfde product, maar dan met minder vet. Dat betekent dat je het niet kunt stijfkloppen.
Koksroom/kookroom/culinaire room
Om te vermijden dat de room zal schiften in warme sauzen of soepen, wordt bij kookroom verdikkingsmiddel toegevoegd. Je kunt koksroom dus ook vervangen door lightroom en zelf bindmiddel zoals maïszetmeel toevoegen.
Soms staat er in een recept "saus tot de helft inkoken". Dan probeer je dus zoveel vloeistof te laten verdampen totdat je de helft van de oorspronkelijke hoeveelheid over hebt. De duur van het inkoken hangt af van de temperatuur.
Inkoken doe je op matig tot hoog vuur om vocht te laten verdampen uit een gerecht. Zo kun je de saus indikken en wordt de smaak krachtiger.
Hoe vervelend: je bent aan het koken, alles is klaar, alleen de saus dikt maar niet in. Gelukkig zijn er trucjes om de saus wat steviger te maken. Je kunt de saus natuurlijk nog even laten pruttelen, dan verdampt er hoogstwaarschijnlijk wat water, waardoor de saus langzaam dikker wordt. Inderdaad, langzaam.
Wil je liever een wat dikkere jus? Dan kun je ervoor kiezen om wat bloem of maizena toe te voegen. Zorg er wel voor dat je dit eerst aanmaakt met wat water en voeg het daarna pas toe aan de pan. Je kunt zo zelf experimenteren met de dikte van de jus.
Klop door tot de slagroom stijf is en pieken heeft. De slagroom is stevig genoeg als de pieken rechtop blijven staan wanneer je de garde eruit haalt. Tip: klop niet te lang door. Als je namelijk te lang doorklopt, ben je geen slagroom meer aan het maken maar (zoete) boter!
Volle room of slagroom
Deze room kan goed worden opgeklopt, vandaar dat we hem ook wel slagroom noemen. Een vuistregel: hoe hoger het vetgehalte, hoe beter je de room kan opkloppen en hoe langer die stijf blijft. Met volle room zit je altijd goed: je kan hem in koude en warme bereidingen gebruiken.
Slagroom en crème fraîche hebben ongeveer hetzelfde hoge vetpercentage, van rond de 35%. In kookroom en sojaroom is dat percentage een stuk lager, namelijk ongeveer 20%. Maar dat is nog redelijk calorierijk. Je kunt er ook voor kiezen af en toe de extra room achterwege te laten.
Er zit 2 gram vet in 1 eetlepel (10 gram) kookroom, waarvan 1,3 gram verzadigd vet. Voor je hart en bloedvaten is het gezond om vooral producten te kiezen met veel onverzadigde vetten. Onverzadigd vet zit bijvoorbeeld in olie, halvarine, vloeibare bak- en braadproducten, avocado, noten en (vette) vis.
Iets gaat in de schift doordat kleine olie druppels (of vetten) in elkaar samenvoegen. Dit proces wordt vaak veroorzaakt wanneer bijvoorbeeld de olie en het water niet dezelfde temperatuur hebben. Ook kan iets in de schift schieten wanneer de hoeveelheid water uit verhouding is met de rest van je product.
De deksel houd je op de pan om de warmte in de pan te houden. Als je bijvoorbeeld water gaat koken voor de pasta kun je het beste de deksel op de pan houden. Dit is tijd én energiebesparend. Omdat de warmte in de pan blijft kun je het vuur lager zetten (als het water kookt).
Als de pasta te lang doorgekookt is, kan ie sponzig en een beetje slijmerig aanvoelen. Maskeer dat door juist niet (zoals gewoonlijk wél lekker is) met wat pastawater elke sliert of elk stukje een 'jasje' van vocht en saus te geven, want dat jasje heeft ie al en het is niet de goede.
Tijdens het pasta koken kun je het beste geen deksel op de pan doen. Het deksel zorgt er vaak voor dat het water gaat schuimen en dat er water over de rand van de pan heen loopt. Ook heb je net kunnen lezen dat je de pasta goed in beweging moet houden, zonder deksel gaat dit natuurlijk ook een stuk makkelijker!