Door uitwendige bestraling van de prostaatkanker heeft u kans om te genezen. Meestal krijgt u 7 weken lang, 3 tot 5 dagen per week een korte bestraling. U heeft geen verdoving nodig. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van vermoeidheid, huidirritatie, plasproblemen, darmproblemen en erectieproblemen.
Het PSA beloop na uitwendige radiotherapie en brachytherapie moet vanwege het bestaan van de “PSA-bounce” voorzichtig worden geïnterpreteerd. Indien er sprake is van een PSA stijging van ten minste 2 ng/mL boven de nadir (de laagste waarde ooit gemeten na behandeling) wordt van een recidief gesproken.
Indien de tumor uitgebreider is of als er klachten zijn van het plassen zal meestal voor 20 bestralingen worden gekozen. Indien de prostaat al is verwijderd middels een operatie of als de lymfeklieren ook bestraald moeten worden zal voor 35 bestralingen worden gekozen.
Waarom moet ik een volle blaas hebben tijdens de bestraling? Een volle blaas zorgt ervoor dat de blaas zich gedeeltelijk buiten het bestralingsgebied verplaatst. Hierdoor krijgt de blaas zo min mogelijk straling. De volle blaas duwt ook de dunne darm zo ver mogelijk buiten het bestralingsgebied.
Advies aangepaste voeding tijdens bestraling
Vermijd alcohol, tabak, alle melkproducten, koffie, chocola, frisdranken met cafeïne, vers en gedroogd fruit, noten, zaden, rauwe groenten, alle soorten pasta, sterk gekruid eten, kant en klaar maaltijden. Wees heel zuinig met vet en boter.
Bij uitwendige bestraling komt de radioactieve straling uit een bestralingsapparaat. De straling gaat door de huid heen naar de prostaat en vernietigt de kankercellen. De straling kan ook gezonde cellen in de buurt van de prostaat beschadigen. Dit kan zorgen voor bijwerkingen.
Maar omdat radiotherapie ook gezonde cellen beschadigt, is er een risico dat er opnieuw kanker ontstaat (het gaat hierbij niet om terugkeer van de oorspronkelijke tumor of uitzaaiingen daarvan).
Meestal duurt het een aantal weken voordat de tumor op de bestraling reageert en je verbetering merkt. Soms worden je klachten eerst erger, voordat ze afnemen. Je arts of verpleegkundige zal hiervoor adviezen geven. Nemen je klachten na de behandeling niet af, ook niet na 4 tot 6 weken?
Het kan weken duren voordat de vermoeidheid minder wordt. Dat je moe bent voor, tijdens en kort na de behandeling, is heel normaal. De ziekte en de behandeling vragen veel van je lichaam. Ook slecht slapen, weinig bewegen, pijn of een verminderde eetlust kunnen ervoor zorgen dat je moe bent.
Een PSA-waarde hoger dan 3 kán een aanwijzing zijn voor prostaatkanker. PSA is een zogenaamde tumormarker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een verhoogde PSA-waarde kan ook wijzen op bijvoorbeeld een ontsteking of prostaatvergroting.
RALP is een radicale prostatectomie via robot
Meer dan 90% van alle prostaatoperaties worden nu uitgevoerd via robot geassisteerde technieken: RALP (Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy). Een goede getrainde robot-uroloog kan een dergelijke ingreep vlot uitvoeren zonder (ernstige) complicaties.
Bestraling is een behandeling voor veel soorten kanker. Soms om te genezen, soms vóór, aanvullend op of na een andere behandeling. Bestraling kan ervoor zorgen dat de tumor helemaal verdwijnt.
De PSA-waarde ligt, afhankelijk van de leeftijd, gemiddeld tussen nul en vier microgram per liter bloed. Ook mannen met een normale PSA-waarde kunnen echter prostaatkanker hebben.
Is de PSA waarde te hoog: hoger dan 10 µg/l dan is de kans op prostaatkanker hoger dan 65%.
De meeste guidelines leggen de PSA-drempelwaarde voor detecteerbare PSA vast op 0.2 ng/mL. Het invoeren van de nieuwe PSA meetmethode laat kwantificatie toe van het PSA in zeer laag gebied (tot < 0.01 ng/mL; in theorie tot 0.0066 ng/mL).
Hoe lang werkt de bestraling door? Kankercellen sterven geleidelijk af. Zelfs nadat de behandeling is gestopt, gaat de werking van de bestraling nog enige tijd door. Het uiteindelijke resultaat wordt daardoor pas een aantal weken tot maanden na afloop van de behandeling bereikt.
Bestraling en je spieren en gewrichten
Bijvoorbeeld je kaak, schouder, heup of knie. Daardoor kan het gewricht wat stijver worden. Ook spieren in bestraald gebied kunnen wat stijver worden. Soms kun je dan last krijgen van stijfheid en pijn, vooral bij opstarten van bewegingen.
Leverontsteking door alcohol tijdens de behandeling kan de nevenwerkingen doen toenemen. Sommige chemotherapeutica en bestraling ter hoogte van hoofd, hals en borst kunnen het mondslijmvlies doen ontsteken (ook stomatitis of mucositis genoemd). Dan kan alcohol de mond irriteren en de ontsteking doen toenemen.
Toen er tijdens COVID-19 minder capaciteit was in ziekenhuizen en het beter was dat mensen met een kwetsbare gezondheid zoveel mogelijk thuis bleven, zijn sommige centra vijf bestralingen gaan geven, in plaats van vijftien. Dat dit net zo goed werkt, is onderzocht in het Fast Forward-onderzoek.
Bij 5 jaar na de diagnose is ongeveer 65% van de mensen met de diagnose kanker nog in leven. De overleving na 10 jaar is 59%. Voorbeeld: de overleving van alle mensen met nierkanker, van 1 tot 5 jaar na de diagnose. Bij 1 jaar na de diagnose is 81% van de patiënten nog in leven.
Brachytherapie met jodiumzaadjes (Low Dose Rate =LDR) wordt als eerste behandeling toegepast als alternatief voor bijvoorbeeld een prostaatoperatie. Hiertoe brengt de radiotherapeut via een aantal holle naalden radioactieve jodiumzaadjes in de prostaat. De naalden worden direct verwijderd.
Alcohol verhoogt risico
Ook bij een lage alcoholconsumptie werd een verhoogd risico gevonden (8%) op prostaatkanker gevonden ten opzichte van mensen die helemaal geen alcohol drinken. Bij het gebruik van meer dan drie glazen alcohol per dag liep dit risico op tot 23 %.
Het aantal bestralingen dat nodig is varieert tussen 23-35 keer en is afhankelijk van de pathologie uitslag . Bestraling kan in een palliatieve situatie ook gebruikt worden om klachten te verlichten, bijvoorbeeld als de kanker is doorgegroeid en/of uitgezaaid, of als er veel klachten zijn van de gegroeide tumor.
Iedereen die gebruik maakt van zorg in Nederland, betaalt in 2021 eerst €385,00 zelf. De overige kosten van uw bestralingsbehandeling worden vergoed vanuit de basisverzekering.