Epidurale pijnstilling (de ruggenprik) is een injectie in de rug voor pijnbestrijding bij de bevalling. De ruggenprik wordt gegeven door een anesthesioloog. Het inbrengen en inwerken van een ruggenprik duurt ongeveer een half uur.
Afhankelijk van het gebruikte medicijn zal het 1,5 tot 5 uur duren voordat de verdoving is uitgewerkt. De eerste tekenen dat de verdoving aan het uitwerken is, zijn bijvoorbeeld tintelingen of het terugkomen van de kracht in uw onderlichaam. Ook kan pijn optreden.
Als de ruggenprik werkt, voel je geen of bijna geen pijn meer. Soms komt de pijn na een aantal uren toch weer een beetje terug. Je kunt dan extra pijnstilling krijgen via het slangetje in je rug.
Daarnaast krijg je een verblijfskatheter in de urinebuis, omdat je niet meer zelf kunt voelen of je moet plassen. Een ruggenprik kan gegeven worden vanaf 2 of 3 centimeter ontsluiting en werkt door tot aan de persfase.
Hoe snel mag je weer naar huis na bevalling met een ruggenprik? Nadat je een ruggenprik heeft gehad, reageer je tijdelijk wat minder snel en zal je vaak nog geadviseerd worden om een dagje in het ziekenhuis blijven. Na de bevalling worden de epidurale katheter en de blaaskatheter verwijderd.
Het kan voorkomen dat u niet kunt plassen na een operatie met een ruggenprik. Door de verdoving werkt uw blaas tijdelijk minder goed. Hierdoor voelt u geen drang om te plassen. Daarom is het belangrijk dat u direct na een ruggenprik niet te veel drinkt.
Zo schakelen we de zenuwen, die pijnprikkels van de baarmoeder en de bekkenbodem vervoeren, uit en voel je je weeën niet meer. Na een ruggenprik voel je minder aan de onderkant van je rug, billen en benen. Gemiddeld duurt het 5 tot 15 minuten voordat je het effect echt merkt.
De anesthesist prikt met een naald tussen de ruggenwervels door. De ruggenprik is niet pijnlijker dan een gewone injectie. Als de verdoving is ingespoten, merkt u eerst dat uw benen warm worden en gaan tintelen. Later zijn de benen gevoelloos en slap, net als de rest van het onderlichaam.
De meeste vrouwen ervaren pijn in de onderbuik, onderrug en in de bovenbenen. Tijdens het persen kan ook je vagina pijn doen.
Toename aantal ruggenprikken. Tijdens de bijna 840.000 bevallingen die tussen 2015 en 2020 plaatsvonden in Nederland, koos 20,1 procent van de vrouwen voor een ruggenprik. Dit is een stijging ten opzichte van 2010, toen dit op ongeveer 16 procent lag.
'Ouderwets' persen:
Probeer zo lang mogelijk en zo hard mogelijk te drukken in de richting van je onderbuik en anus. Als je de lucht niet meer kan vasthouden, blaas je zachtjes uit en neem je vervolgens weer een hap lucht en herhaal je het hele proces. Tijdens een wee probeer je drie keer te persen.
Na een algehele verdoving blijft u in ieder geval op de uitslaapkamer totdat u weer redelijk wakker bent en uw toestand stabiel is. In geval van verdoving met een ruggenprik blijft u totdat de verdoving begint uit te werken en u uw benen weer een beetje kunt bewegen.
Wat is er aan te doen
In eerste instantie krijgt de patiënt het advies om 1 of 2 x 24 uur platte bedrust te houden, voldoende te drinken (met name dranken met coffeïne, zoals koffie en cola) en pijnstillers te gebruiken. Vaak zullen de klachten daarna al weg zijn.
De ruggenprik is de meest veilige vorm van verdoving en heeft de minste risico's. Je kunt je baby snel na de geboorte vasthouden en voeding geven. Uiteraard geldt dit alleen als alles goed is met jou en je baby. De meeste vrouwen zijn minder misselijk na een ruggenprik.
Duur van de bevalling
De gemiddelde duur van een bevalling van een eerste kindje is 12-24 uur. De aanloop van de bevalling duurt meestal het langst. Vaak gaat dit gepaard met onregelmatige weeen, varierend in intensiteit. Over de beginfase van de ontsluiting of bevalling speken we tot ongeveer 3 centimeter.
Als wij de vliezen breken doet dit geen pijn. Je voelt alleen een beetje warm water lopen. Ook daarna maak je steeds opnieuw vruchtwater aan, zodat je kindje nooit 'droog' ligt. Als je nog geen sterke weeën hebt mag je niet in bad, vanwege de kans op infectie.
Persen (de uitdrijving)
Dit kan liggend (op je zij of rug) op bed, maar ook op een baarkruk, handen en kniën, staand of in een bevallingsbad. Bij een eerste kindje duurt het persen gemiddeld een uur en mag maximaal 2 uur duren. Bij een volgend kindje gaat dit meestal een stuk sneller en mag dit maximaal 1 uur duren.
Bijna alle vrouwen ervaren een bevalling als pijnlijk. Toch is pijn bij de bevalling een normaal iets. De pijn tijdens de bevalling neemt meestal toe als de ontsluiting vordering laat zien. Het is in deze fase vaak te voelen in de onderbuik, de onderrug of soms richting de bovenbenen.
Direct na de bevalling voelt de bekkenbodem anders aan. Het is soms lastig te voelen wanneer je moet plassen of ontlasten. Misschien kun je de urine en ontlasting nog niet goed ophouden of heb je last van een zwaar, drukkend gevoel in het vaginale gebied.
Persdrang voelt net zo aan als een hevige aandrang om te poepen. Het is nauwelijks tegen te houden. Dit komt doordat het hoofdje van de baby steeds dieper komt. Het hoofdje drukt tijdens een wee op de anus.
Als je dat soort weeën hebt vordert de ontsluiting gemiddeld met 1 centimeter per uur. Maar vaak pas als de eerste 4 centimeter al behaald zijn. De eerste 4 centimeter zijn bij een eerste kindje heel onvoorspelbaar. Soms duurt het dagen, soms is het in een paar uurtjes gepiept.
Sedatie (roesje)
Sedatie betekent 'verlaging van het bewustzijn'. Als u hiervoor in aanmerking komt, kunnen we u, bij operaties waarbij u verdoofd bent door een ruggenprik, een roesje geven. U maakt de operatie minder bewust mee en bent meer ontspannen. Het blijft mogelijk om u tijdens de operatie te wekken.
Na de bevalling wordt de katheter verwijderd en verminderen de effecten van de epidurale verdoving in de volgende uren om tot slot volledig te verdwijnen. Deze verdovingstechniek houdt niet meer risico's in voor de baby dan een bevalling zonder epidurale. Wilt u meer weten over het verloop van de bevalling?