Alle zaken die nodig zijn om de erfenis goed en duurzaam af te wikkelen, zoals de taken van de executeur, het inschakelen van een vereffenaar en boedelbeschrijvingen, leest u hier. Het gereed maken van de erfenis voor de verdeling duurt gemiddeld een half jaar tot een jaar.
Een boedelbeschrijving kan opgemaakt worden bij onderhandse of notariële akte. Indien alle partijen het eens zijn en zij het vrije beheer hebben over de goederen die tot de erfenis behoren, kan worden volstaan met een onderhandse akte. De onderhandse akte dient door alle erfgenamen te worden ondertekend.
Een boedelbeschrijving van de nalatenschap is – kortgezegd – een overzicht van de bezittingen en schulden van erflater. Daarbij wordt ook de waarde van de goederen (die geschat of getaxeerd is) en de hoogte van de schulden genoemd.
De kosten zijn € 289,- inclusief nalatenschapsvolmachten en btw (exclusief gemeentelijke kosten) voor een verklaring met maximaal 3 erfgenamen die zuiver aanvaarden. Bij een beneficiaire aanvaarding komen hier € 207,- aan kosten bij. Dit is inclusief € 132,- griffierechten (2021).
Een boedelbeschrijving kan door een notaris in de vorm van een notariële akte worden opgesteld. Als alle betrokken partijen daarmee instemmen kan de boedelbeschrijving ook in een onderhandse (niet notariële) akte worden vastgelegd.
Als u de erfenis aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving, dan bent u in de eerste plaats gelast met het beheer van de nalatenschap. U heeft immers de nalatenschap aanvaard. U zal moeten zorgen voor de betaling van de schuldeisers, en als er testamenten zouden zijn, moet u ook deze legaten uitbetalen.
Wie maakt de boedelbeschrijving op? In het kader van een gerechtelijke vereffening-verdeling is het opmaken van de boedelbeschrijving een wettelijke verplichting in hoofde van de notaris. Partijen kunnen hiervan enkel in onderling overleg afzien en dus geen boedelbeschrijving opmaken.
Een boedelbeschrijving is verplicht als: de erfgenamen minderjarig zijn of onder bewind of curatele staan. de nalatenschap door één of meerdere erfgenamen beneficiair wordt aanvaard. de kantonrechter een boedelbeschrijving heeft verplicht.
De wet schrijft voor dat 'in beginsel de werkelijke waarde van de inboedel door de erfgenamen bij hun verkrijging worden opgeteld'. Bij de erfbelasting is dus het uitgangspunt dat de economische waarde van de inboedel van toepassing is. Met andere woorden, het bedrag dat de hoogste bieder ervoor geeft.
In Mijn Bewind kunt u als particulier bewindvoerder alle verslagen zoals de boedelbeschrijving en machtigingsverzoeken digitaal invullen en indienen. Ook is de status van de afhandeling digitaal te zien en verloopt het contact met de rechtbank online via Mijn Bewind.
Notariële boedelbeschrijving
De kantonrechter kan ook op verzoek bevelen dat er een boedelbeschrijving wordt opgemaakt. Dit is altijd een notariële boedelbeschrijving, de kantonrechter wijst in het bevel een notaris aan die de akte zal opmaken.
Indien de overledene alleenstaand was en er niemand in de woning blijft wonen zal de woning ontruimd moeten worden. Vaak zullen de erfgenamen bepaalde zaken die tot de inboedel behoren willen erven. Het kastje van oma, de antieke klok, maar ook sieraden en tafelzilver behoren tot de inboedel.
Beschrijf waardevolle roerende goederen (als deze er zijn, bijvoorbeeld een postzegelverzameling, antieke meubels en kunst) en de waarde ervan. Laat ze taxeren als u de waarde niet goed kunt inschatten.
Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, dan mag je de erfenis onderzoeken. Je kunt dan achterhalen of er meer schulden zijn dan geld en bezittingen. Je mag de erfenis daarna weigeren of zuiver aanvaarden.
De erfgenaam dient hiertoe een verklaring af te leggen bij de notaris die de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving vastlegt in een authentieke akte. Deze aanvaarding wordt vervolgens geregistreerd in het centraal erfrechtregister, maar ook gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Voor het beneficiair aanvaarden geldt geen termijn. Het korte antwoord is dus dat je dit kunt doen zolang je nog geen andere keuze hebt gemaakt. Maar in die woorden schuilt een gevaar. Want je kunt ook zonder iets te tekenen erfgenaam worden.
De boedelnotaris is de notaris die de erfgenamen adviseert bij de afwikkeling van de nalatenschap (en daarbij leiding geeft). Zijn taken zijn bepaald door afspraken tussen de betrokken partijen. Bijvoorbeeld het opstellen van boedelbeschrijving of een verklaring van erfrecht.
Vanzelfsprekend komen de schulden van een erflater in mindering op zijn vermogen en wordt mede hierdoor de totale omvang van de nalatenschap bepaald. Daarnaast worden er kosten gemaakt na het overlijden, zoals de kosten van de vereffening van de nalatenschap, kosten van de notaris, kosten van begrafenis en dergelijke.
Nadat de boedelbeschrijving wordt afgesloten met een eedaflegging waarbij men verklaart dat niets verduisterd werd en dat men van zodanige verduistering geen kennis heeft, kan men ingeval van onjuiste verklaringen immers strafrechtelijk vervolgd worden wegens meineed.
Over een deel van de erfenis betaalt u geen erfbelasting. Hoe hoog dit vrijgestelde bedrag is, hangt af van uw relatie met de overledene. De Belastingdienst geeft een overzicht van de vrijgestelde bedragen bij erven. Over het bedrag boven de vrijstelling betaalt u erfbelasting.
Als de overledene schulden heeft, moeten die eest betaald worden. Is het één van de erfgenamen die schulden heeft, zal die zijn deel van de erfenis pas krijgen nadat hij zijn schulden betaald heeft. Dus de schulden van een broer of zus hebben geen effect op de delen van de erfenis van de andere kinderen.