In Nederland was de winter van 1978-1979 van een opmerkelijk strenge aard. De winter kenmerkte zich door een flink aantal koude perioden, waarvan een met zeer strenge vorst (31 december 1978 – 6 januari 1979). De eerste koudeperiode viel reeds eind november/begin december; de laatste pas in maart 1979.
De winter van 1979 staat te boek als een zeer strenge winter, met als “hoogte punt” de sneeuwstorm 42/43 jaar geleden. Deze winter kenmerkte zich door de grote extreme temperatuurverschillen. In twee dagen kelderde de temperatuur van +10 graden naar -15 graden tot zelfs -25 graden, met een hoop sneeuw in het noorden.
De winter was in het algemeen vrij zacht, met uitzondering van de maanden november en maart. Er deed zich 1 ijsperiode voor van eind januari tot begin februari, waarin zich door bijna het gehele land ijs van betekenis voordeed. De grote rivieren zijn ijsvrij gebleven.
1978: Tijdens de befaamde koude inval op 30/31 december viel er rond 15 cm sneeuw, deze werd door de harde wind in het noorden van het land opgewaaid tot 80 cm hoge sneeuwduinen. 1979: Op 2 januari viel er tot 40 cm sneeuw in delen van Noordwest Nederland.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1980
De laagste gemiddelde temperatuur was -7 °C op 13 januari 1980 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,6 °C op 26 juli 1980.
De laagste gemiddelde temperatuur was -11,6 °C op 31 december 1978 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 24,8 °C op 30 juli 1978.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1979
De laagste gemiddelde temperatuur was -12,4 °C op 5 januari 1979 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,2 °C op 3 juni 1979.
De winter als geheel had een gemiddelde temperatuur van -0,8 °C, waarmee het in Nederland de op vijf na koudste winter van de 20e eeuw was. De winter had een koudegetal van 205,7.
De hoogste temperatuur werd op 3 juli gemeten, dat was 34,9 graden in De Bilt. Omroep Brabant wil graag weten wat Brabanders zich herinneren van de zomer van 1976.
Op 19 juli werd het extreem warm, in een deel van het land gaven we code oranje uit vanwege de hitte. Die dag werd het vrijwel overal warmer dan 35 °C en in Beek werd met 39,5 °C de hoogste temperatuur van de zomer gemeten. Augustus staat in de top 3 warmste augustusmaanden sinds 1901.
Sinds de start van de sneeuwmetingen begin jaren '50 lag er in 1970, 1999 en 2021 ook 15 cm aprilsneeuw. Het record is 20 cm, gemeten op 11 april 1978 in Renesse.
Als naar alle waarneemstations in ons land wordt gekeken, lag er alleen in 2001 (7 dagen), 2003, 2005 en 2016 ergens in het land sneeuw. Dit was altijd 5 cm of minder en zeer lokaal. In 1924, 1928,1929, 1935, 1936 1968, 1970, 1978 en in 2022 waren er gesloten sneeuwdekdagen.
Vroege kampeerders stonden in de sneeuw op de camping. Dat is nog maar een greep uit het aantal dagen dat Nederland in april wit kleurde. En op nog veel meer dagen viel in ons land natte sneeuw die niet bleef liggen. Tegenwoordig zien we gemiddeld eens in de drie jaar sneeuwvlokken in april.
Acht graden
De gemiddelde wereldwijde temperatuur lag in de ijstijd rond de 8 graden Celsius. Dat is zo'n zes graden lager dan de gemiddelde wereldwijde temperatuur in de vorige eeuw lag. “Dat klinkt misschien niet als een groot verschil, maar dat is het in feite wel,” aldus Tierney.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1977
De laagste gemiddelde temperatuur was -2,7 °C op 6 december 1977 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 23,9 °C op 13 juni 1977.
In 1976 was het 17 dagen lang warmer dan 30 graden, met een piek van 35,4 graden. Het ging toen over een hittegolf, nu spreken we van een hittepiek met een uitschieter tot bijna 40 graden. Ook in 1976 werden maatregelen genomen. Sommige fabrieken sloten en water mocht niet zomaar verspild worden.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1985
De laagste gemiddelde temperatuur was -11,8 °C op 7 januari 1985 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 22,4 °C op 5 juli 1985.
Etmaalgemiddelde temperatuur 1989
De laagste gemiddelde temperatuur was -3,3 °C op 30 november 1989 en de hoogste gemiddelde temperatuur was 25,2 °C op 6 juli 1989.
Pas acht keer in honderd jaar
Er is officieel sprake van een witte kerst wanneer er in De Bilt op beide kerstdagen een gesloten sneeuwdek wordt gemeten. Het KNMI houdt bij hoe vaak dit sinds 1901 is voorgekomen. Dit blijkt slechts acht keer het geval te zijn geweest. De laatste keer was in 2010.
Een witte kerst komt niet vaak voor. Sinds 1901 telde het KNMI acht keer een witte kerst met op beide kerstdagen een sneeuwdek in De Bilt. De laatste keer was in 2010 en daarvoor in 2009 en 1981, grillig verdeeld in de tijd dus.
De kans dat het een witte kerst wordt is ongeveer 7%. Officieel is het een witte kerst wanneer erin De Bilt beide kerstdagen een gesloten sneeuwdek is. Dit is sinds 1901 slechts 8 keer gebeurt, waarvan de laatste 2 keer in 2009 en 2010.
Ons land wordt geplaagd door een strenge koudegolf, die in Ukkel duurde van de 6de tot en met de 11de. Het kwik daalt tot –20,8°C in Libramont (Libramont-Chevigny), tot –13,1°C in Ukkel en tot –12,3°C in Middelkerke. In Ukkel bedroeg de gemiddelde temperatuur van de afgelopen maand 9,5°C (normaal: 5,9°C).
Over het algemeen valt in Nederland de meeste sneeuw in december, januari en februari. Soms doet de lente al bijna haar intrede als er nog sneeuw valt. In februari 2010 kopten de kranten bijvoorbeeld nog dat Nederland zich moest opmaken voor de hevigste sneeuwval in 30 jaar.
Volgens weerhistoricus Christopher Burt ligt de plek op aarde waar de meeste sneeuw valt in de Japanse Alpen (daar waar de bergen door de prefectuur Nagano lopen), even ten westen van Tokamachi en Takakura.