Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd.
Gemeenten hebben 10 weken de tijd om woonruimte te vinden. Gemiddeld duurt het momenteel langer voor ze een woning aangeboden krijgen, omdat er te weinig woningen zijn. Als de gemeente een woning heeft gevonden, hebben vergunninghouders 2 weken de tijd om te verhuizen.
Zodra een asielzoeker als vluchteling erkend is en in Nederland mag blijven, krijgt diegene een tijdelijke verblijfsvergunning voor een periode van vijf jaar. Een vluchteling met een verblijfsvergunning wordt een 'statushouder' of 'vergunninghouder' genoemd.
Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen horen sinds 1 juli 2017 niet meer automatisch bij de groep die voorrang krijgt als een gemeente een huisvestingsverordening heeft.
Het gemiddeld gestandaardiseerd besteedbaar huishoudinkomen van statushouders die een vergunning kregen in 2014 bedroeg 12,3 duizend euro in 2015, 12,7 duizend euro in 2016 en 13,5 duizend euro in 2017. Statushouders uit 2015 kregen in 2016 gemiddeld 12,3 duizend euro en 13 duizend euro in 2017.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
Een TWV is een document dat aantoont dat een asielzoeker mag werken. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) geeft de TWV aan de werkgever van de asielzoeker. Dit gebeurt als een asielaanvraag minstens 6 maanden in behandeling is. Het 1e halfjaar kan een asielzoeker dus niet werken.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Statushouders hebben recht op een woning. Dat kan een zelfstandige woning zijn of een huis dat gedeeld moet worden met meerdere mensen. Vluchtelingen mogen niet zelf bepalen waar ze gaan wonen. Het COA bepaalt in welke gemeente de vergunninghouder moet gaan wonen.
De meeste statushouders ontvangen een bijstandsuitkering en worden door de gemeente naar werk begeleid. De Participatiewet heeft tot doel om werkzoekenden (zo snel mogelijk) bij reguliere werkgevers aan het werk te helpen en hun afhankelijkheid van een bijstandsuitkering te minimaliseren.
Aanmelden asielzoeker
In het aanmeldcentrum ondertekent de asielzoeker zijn asielaanvraag. Met de IND volgt een gesprek om zijn identiteit, nationaliteit en reisroute vast te stellen. Na de aanmelding bepaalt de IND welke procedure van toepassing is. In sommige gevallen geldt er een snellere procedure.
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
Aandeel werknemers onder statushouders neemt toe
De meest recente publicatie van deze cohortstudie CBS (2021) Asiel en Integratie is gepubliceerd op 15 april 2021. Voor dit cohort zien we dat na vijf-en-een-half jaar ruim twee vijfde (41%) van deze statushouders een baan heeft.
Iedere vluchteling (volwassen/kind) ontvangt € 59,92 per week per persoon: € 46,97 euro voor voeding en € 12,95 euro voor kleding en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen in de particuliere opvang ontvangen een extra toelage, tot een maximum van 4 vluchtelingen.
Op het moment van schrijven worden er 42.384 mensen opgevangen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA, 1 juli 2022). Ruim een derde van deze groep, 15.261 mensen, is statushouder en dus wachtend op een woning.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
Een gezin met 2 kinderen ontvangt ongeveer € 117,04 per week. Woont een asielzoeker in een opvangcentrum waar hij niet zelf voor de (warme) hoofdmaaltijd hoeft te zorgen? Dan krijgt hij een lagere vergoeding voor eten. Een alleenstaande krijgt dan € 30,59 per week, een gezin met 2 kinderen ongeveer € 75,46 per week.
Maandelijks geldbedrag van 316 euro per maand voor een volwassene, 267 euro voor partners en volwassenen kinderen. Maaltijden moeten zij zelf betalen. Als ze de maaltijden krijgen, dan bedraagt de maandelijkse uitkering 93 of 76 euro maand.
Alleenstaande: 1.093,80 euro per maand. Samenwonende: 729,20 euro per maand. Samenwonende met gezinslast: 1.478,22 euro per maand.
Het salaris van een directeur centraal orgaan opvang asielzoekerscentrum begint bij € 3.240 per maand.
Een Oekraïense vluchteling in de gemeentelijke opvang krijgt maximaal 260 euro per maand, voor eten, kleding en persoonlijke verzorging. Een vluchteling in de particuliere opvang krijgt maandelijks nog iets extra's voor eventuele woonlasten.
Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021. Dit betreft met name Syriërs (6.439 personen). Syrië is in 2021 ook opnieuw het herkomstland van de meeste asielzoekers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Heeft een statushouder recht op een uitkering? Ja, wanneer statushouders worden gehuisvest in een gemeente, komen ze in aanmerking voor een bijstandsuitkering. Voordat ze de 'vluchtelingenstatus' verleend krijgen, verblijven ze meestal de eerste tijd in de asielopvang.
Wanneer asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, koppelt de regievoerder van het COA hen voor huisvesting aan een gemeente. Daarbij kijken we waar voor hen de beste kansen liggen voor integratie en participatie in de Nederlandse samenleving.
Wat is het verschil tussen een vluchteling en een asielzoeker? Niet iedere asielzoeker is een vluchteling. Een asielzoeker vraagt bescherming aan in een ander land, maar er is nog niet bepaald of hij of zij inderdaad internationale bescherming nodig heeft.