Bewusteloosheid is een toestand van de hersenen waarbij iemand in een abnormale slaap raakt. Meestal ontstaat het door een klap tegen het hoofd, of door zuurstofgebrek van de hersenen of door het binnen krijgen van giftige stoffen.
Bij bewusteloosheid zit een slachtoffer onderuitgezakt of ligt hij op de grond. Het slachtoffer reageert niet op aanspreken en op het schudden aan de schouders. Daarbij kunnen de ogen zowel open als gesloten zijn. Iemand die bewusteloos is voelt slap aan.
Een stabiele zijligging is een positie waarin je een bewusteloos slachtoffer kunt leggen. Bij bewusteloosheid is iemand niet meer aanspreekbaar, maar heeft nog wel een normale ademhaling.
Een flauwte herkennen
Een flauwte gaat altijd gepaard met enkele symptomen zoals zweten, geeuwen en bleek worden. Daarna ervaart het slachtoffer een vermindert bewustzijn dat uiteindelijk leidt tot bewusteloosheid.
Het bloed stroomt uit je hoofd weg, je dreigt je evenwicht te verliezen en je moet je ergens aan vastgrijpen. Soms zak je ook daadwerkelijk in elkaar en hoor je later van iemand dat je even helemaal weg was. Dit verlies van bewustzijn treedt plotseling op en duurt kort, hooguit een paar minuten.
Controleer ademhaling
Leg een hand op het voorhoofd en kantel het hoofd voorzichtig naar achteren om de luchtweg te openen. Til de kin op met 2 vingertoppen van de andere hand (kinlift). Kijk, luister en voel maximaal 10 seconden of er ademhaling is.
Gasping is een reflex van het lichaam als reactie op een laag zuurstofgehalte in de hersenen. Gasping kan er op allerlei manieren uit zien. Dat hangt ook een beetje af van hoe lang de circulatiestilstand al duurt. Het wordt vaak beschreven als een schokkende, onregelmatige en/of luid snurkende ademhalingsbeweging.
Wil een slachtoffer absoluut niet dat je iets doet, dan doe je het ook niet! Je kunt hulp aanbieden, maar niet opdringen. Voor beschutting zorgen is één van de eerste dingen die de hulpverlener kan doen. Omstanders kunnen al als windscherm dienen.
De Rautekgreep is een greep die wordt toegepast wanneer het noodzakelijk is om een slachtoffer na een ongeval te verplaatsen naar een veilige locatie. Door het gebruik van deze greep kan een gewonde vlug en over een geringe afstand worden overgebracht.
De bewusteloosheid duurt meestal nog geen minuut maar voor omstanders lijkt dit vaak wel 5 tot 10 minuten te duren. Tijdens de bewusteloosheid kunnen de armen of benen schokken en het kan zijn dat u uw urine laat lopen. Wanneer er weer voldoende bloed naar het hoofd stroomt, herstelt het bewustzijn zich.
Coma is een vorm van bewusteloosheid. Voor andere mensen lijkt het alsof je heel diep slaapt: je reageert niet meer op hun stem of wanneer ze je aanraken. Zelfs als iemand je hard knijpt, zul je hier meestal niet op reageren zoals je normaal zou doen.
Daadwerkelijke flauwte
Op het moment dat het slachtoffer daadwerkelijk het bewustzijn verliest is er sprake van een flauwte. Het slachtoffer wordt slap en zakt in elkaar. De spieren zijn slap. Soms draait het slachtoffer even met de ogen en de ogen blijven vaak geopend.
De hersenen hebben een noodvoorraad zuurstof van 3 minuten. Als het zuurstoftekort langer duurt worden eerst de meest kwetsbare delen aangetast. Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood.
Wat moet je NIET doen voor je met het reanimeren start? 1-1-2 bellen. Het slachtoffer verplaatsen naar de begane grond. Huisdieren opsluiten, de voordeur open zetten en het licht aan doen.
Soms moet u meer gapen of zuchten. De kans bestaat dat u op dit moment druk bent en stress ervaart. Het is mogelijk dat u daardoor last hebt van hyperventilatie of disfunctioneel ademen. Het gevoel van niet genoeg lucht krijgen kan angstig maken en de klacht verergeren.
Pijn is (vaak) een signaal in uw lichaam dat ontstaat doordat er een beschadiging optreedt. Dit noemen we 'acute' pijn. Maar er hoeft niet altijd sprake te zijn van een beschadiging om pijn te hebben.
En wat er precies pijn doet? Je brein zelf niet. Er zitten geen uiteinden van gevoels zenuwen in je hersenen die een signaal van pijn kunnen oppikken en doorgeven aan het gebied in je brein dat pijn verwerkt. Als je met een stokje in je hersenen zou roeren of er een stuk uit- snijdt, dan voel je daar niets van.
Als je een pijnprikkel voelt, voel je deze met de sensorische zenuwen. Deze sturen dan een signalen door naar de hersenen. De hersenen sturen dan signalen terug naar de spieren om te bewegen (bijvoorbeeld je hand wegtrekken van een kokende waterketel). Pijn begint dus bij de zenuwen.
De vaakst voorkomende reden dat mensen flauwvallen en hun bewustzijn even verliezen is een emotie of vermoeidheid. De hartslag wordt trager en de bloeddruk daalt, waardoor er minder zuurstofrijk bloed in de hersens komt. Het is een mentale reactie op bijvoorbeeld: vervelend nieuws.
Dit vallende gevoel wordt een hypnagoge schok of slaapstuip genoemd. Het is de fase tussen het wakker zijn en het slapen en kan zich ook uiten in de vorm van een schok die door uw armen of benen gaat. Het is (nog) niet precies duidelijk waardoor een hypnagoge schok wordt veroorzaakt, maar er zijn wel enkele theorieën.
Te snel opstaan (orthostatische hypotensie)
Je kunt flauwvallen als je te snel opstaat. Dit heet orthostatische hypotensie. Hierbij past het lichaam zich niet snel genoeg aan na het opstaan. Het bloed blijft in de buik en benen zitten en komt niet snel genoeg bij het hart en de hersenen.