Zoals bij veel psychische stoornissen, ligt het aan een combinatie van factoren. Erfelijkheid, stress, sommige infecties, traumatisch levensgebeurtenissen, drugsgebruik kunnen allemaal de gevoeligheid voor psychosen vergroten.
Iedereen kan een psychose krijgen.
Ook met intelligentie of opleiding heeft een psychose niets te maken. De belangrijkste factoren die bepalen of iemand een psychose krijgt, zijn aanleg (in de genen) en stress.
In principe kan iedereen psychotisch worden. Een enkele keer is er een duidelijke aanleiding, bijvoorbeeld een zware operatie of tumor. Meestal is het niet mogelijk om één bepaalde oorzaak aan te wijzen, maar gaat het om een samenspel van factoren.
Mensen die een psychose doormaken zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Fout: Niet alle mensen met een psychose zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Ieder mens is anders – en ieder mens heeft andere ervaringen in het dagelijks leven. Dus ook andere psychotische ervaringen.
Milde symptomen kunnen zelfs jaren aanhouden zónder dat er ooit een echte psychose ontstaat met hallucinaties, wanen en andere symptomen. Worden vroege symptomen heftiger, dan kan er een psychose ontstaan. Meestal ontstaat een psychose door een directe aanleiding met veel stress, angst of andere emoties.
Een psychose duurt meestal enkele dagen tot enkele maanden. Ongeveer 2 tot 3 van de 100 mensen heeft ooit in zijn leven een psychose. Een psychose komt vaker op jong-volwassen leeftijd voor. Sommige mensen krijgen één keer een psychose, anderen vaker.
De gevolgen van een psychose kunnen zeer ernstig zijn. Schaam je niet voor je klachten en blijf er niet alleen mee zitten. Het is erg belangrijk dat jouw psychose wordt behandeld en je steun krijgt om jouw leven weer op te pakken.
Een psychose kan je angstig of somber maken, waardoor je je niet meer onder andere mensen durft te begeven. Dit is vaak goed te behandelen met psychotherapie, medicijnen of zogenaamde virtual reality behandelingen om angst in sociale situaties te verminderen.
Als je een psychose hebt, verwerken je hersenen de prikkels anders, het netwerk in je hersenen is verstoord en uit zijn evenwicht. Ook neurotransmitters (zoals dopamine, glutamaat en GABA) zijn uit hun evenwicht, het dopaminesysteem is bijvoorbeeld heel actief.
Iemand met een psychose ervaart vaak veel verwarring en innerlijke onrust, communiceer daarom duidelijk en ondubbelzinnig. Laat diegene in een psychose zijn of haar verhaal doen; stel niet te veel vragen maar luister vooral. Ga wandelen als dat prettig wordt gevonden, liefst in een natuurlijke omgeving.
Bij psychoses kan het slaapritme ernstig verstoord raken. Meestal slapen deze mensen te kort omdat ze moeilijk in slaap vallen of te vroeg wakker worden. Ook worden ze tijdens de slaap vaker wakker. Dranken met cafeïne erin en alcohol zijn vaak voorkomende oorzaken van slaapstoornissen.
Dopamine wordt niet constant geproduceerd maar komt vrij bij bepaalde handelingen of situaties zoals eten, sporten, seks of drugs. Een teveel aan dopamine kan er voor zorgen dat belangrijke cognitieve functies worden verstoord, waardoor de gevoeligheid voor psychoses toeneemt.
Gaat een psychose vanzelf over? "Dat kan, maar het hangt van de ernst en het soort psychose af. Je hebt bijvoorbeeld mensen in de ouderenzorg die soms psychotisch zijn. Sommigen zien en horen slecht, waardoor zij de informatie van buitenaf niet goed kunnen verwerken.
Een psychose zonder medicatie kan binnen een week weg zijn of een jaar of langer aanhouden. Er is geen precies antwoord op te geven, behalve dat je ook zonder medicatie uit de psychose kan komen. Het is over het algemeen niet zinvol om iemand te proberen overtuigen dat anderen zijn ideeën niet hebben.
Een psychose heeft vaak meer dan één oorzaak. Deze oorzaken kunnen per persoon verschillend zijn, maar toch leiden tot dezelfde ziekte. Vaak speelt onderliggende kwetsbaarheid een rol, zoals: erfelijkheid.
Mensen tussen 14 en 30 worden het vaakst getroffen. Bij mannen begint een psychose gemiddeld drie jaar eerder dan bij vrouwen. Vrouwen hebben vaker een combinatie van psychosesymptomen en stemmingsverandering, zoals depressie.
De volgende klachten kunnen voorkomen bij een psychose: wanen, bijvoorbeeld overtuigd zijn dat anderen jou expres kwaad willen doen. hallucinaties, stemmen horen, schimmen zien, mensen zien die er niet zijn. angstig of in de war zijn.
Als u stemmen hoort in uw hoofd, komt dat doordat er iets mis gaat in uw hersenen. In de hersenen zitten speciale plekken die geluiden van buiten verwerken. Hersenscans laten zien dat die plekken ook actief zijn tijdens het horen van stemmen, terwijl er geen geluiden van buiten zijn.
Of je kind heeft denkproblemen; hij kan zich niet meer concentreren op schoolwerk of is vergeetachtig. Hij heeft haar gedachten niet meer op een rijtje, waardoor zijn verhaal warrig wordt en andere mensen hem niet meer goed kunnen volgen. Als je kind psychotisch is dan heeft hij dat zelf vaak niet door.
Wie een psychose heeft gehad, komt vaak aan de zijlijn terecht. Terwijl heel wat mensen ook dan kunnen werken. Sterker nog, een reguliere baan is juist erg positief voor hun herstel. Als zij maar op een goede manier worden begeleid.
Hoelang duurt een psychose? Een psychotische periode duurt meestal weken tot maanden. Sommige mensen krijgen één keer een psychose terwijl anderen vaker een psychotische periode doormaken. Een psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.