Een hoogsensitief persoon (HSP) neemt meer nuances waar en verwerkt deze grondig alvorens hij of zij in actie gaat. Verder blijkt uit een aantal onderzoeken dat het om een aangeboren eigenschap gaat die je niet hebt maar bent. Het komt evenveel onder mannen als vrouwen voor en is vaak erfelijk.
Oorzaak van een HSP
Het werd vaak als een stoornis gezien, maar hooggevoeligheid is een aangeboren eigenschap waarbij je zenuwstelsel extra gevoelig is. Je hebt als het ware geen filter, waardoor op elk moment prikkels bij je binnenkomen.
Als je niet in een normaal en gezond symbiotisch contact de veiligheid en warmte hebt gehad is de kans groot dat je hooggevoeligheid (HSP) ontwikkelt. In het op zoek gaan naar de ander (die niet te bereiken is), heb je je zodanig geopend dat je van alles binnen krijgt wat niet van jou is.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie.
Mensen met HSP kunnen vaak heel goed proeven en ruiken. Bovendien hebben ze veel oog voor de voorkeuren van anderen, wat hen tot goede koks kan maken. Cruciaal punt is wel dat ze niet aan de slag moeten in een lawaaierige keuken. Op empathie scoren de meeste mensen met HSP ontzettend hoog.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen? Hoogsensitiviteit wordt gezien als een karaktereigenschap net zoals je introvert of extravert kunt zijn. Daar kom je niet vanaf. Wel kun je leren om met de lasten ervan om te gaan en te gaan genieten van de kwaliteiten die bij je hoogsensitiviteit horen.
HSP is erfelijk en wordt vooral autosomaal dominant overgedragen. Dit wil zeggen dat elk kind van een man of vrouw met HSP 50% kans heeft om deze ziekte ook te ontwikkelen. De ziekte kan ook autosomaal recessief overgedragen worden, waarbij beide ouders drager zijn en een kind 25% kans heeft om de ziekte te krijgen.
Dit wil zeggen: hoogsensitieve mensen denken langer en dieper na over vraagstukken en belichten het van alle kanten. Dit betekent ook dat HSP'ers dingen te complex kunnen maken en de neiging hebben om te piekeren.
Enkele bekende namen zijn: Ritalin, Concerta, Equasym en Medikinet. Methylfenidaat is een stimulerend middel omdat het onder de opiatenwet valt. Echter door de voedingsstoffen, maagsappen en vertraagde opname van de medicatie bouw je geen spiegel op. Hierdoor kan er geen verslaving of gewenning ontstaan.
In deze drukke, snelle tijd hebben de meeste mensen af en toe angstige gevoelens. Er is altijd iets dat onze aandacht vraagt en er is constante druk om meer te doen. Je combineert werk en gezin, je doet een cursus voor je werk, je sociale contacten en familie vragen tijd en aandacht, er is altijd tijd te kort.
Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren. Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren.
Iets wat ik vaak zie bij HSP die vervelende situaties in hun leven hebben meegemaakt. Ergens is er een overtuiging ontstaan dat je jezelf opzij moet zetten voor de ander. Bijvoorbeeld uit angst dat de ander bij je weggaat. Voor jezelf kiezen voelt dan egoïstisch en gaat gepaard met schuldgevoelens.
Hooggevoelig kun je op latere leeftijd worden. Bijvoorbeeld door een trauma, overbelasting of een langere periode van extreme stress. Zie het als een alarmfase van jouw lichaam (het zenuwstelsel). Je lichaam kan de overbelasting/stress niet meer aan.
Rust opzoeken
Overprikkeling kan je nogal overvallen; bijvoorbeeld op een feest, in de stad of op een andere plek. Belangrijk is om op zo'n moment even een moment voor jezelf te nemen. Ga even naar het toilet, zoek een rustige plek buiten of ga even naar een park waar minder mensen zijn.
Wat is HSP? HSP of hoogsensitieve personen zijn meer dan andere mensen gevoelig voor prikkels zoals geluiden, bewegingen, aanraking en licht. Dankzij hun sensitiviteit pikken HSP'ers ook meer abstracte dingen op, zoals de sfeer in de kamer waar ze binnenkomen of de stemming van de mensen waarmee ze praten.
Hooggevoeligheid is een eigenschap, géén aandoening, ziekte of stoornis. Je kunt er mee leren omgaan, maar je hoeft er niet van te genezen.
Veel hsp'ers hebben behoefte aan een intense verbinding met hun medemens. Een verbinding van wederzijds vertrouwen, respect en uiteraard liefde. Die behoefte aan verbinding kan soms zo groot zijn, dat ze niet meer zien dat een bepaalde vriendschap eigenlijk niet meer zo gezond is.
Een huisdokter is gespecialiseerd om aan de hand van je symptomen een ziektebeeld te herkennen en hiervoor een passende medische behandeling uit te stippelen. Hier wringt het schoentje voor de eerste keer: Hoogsensitiviteit is geen stoornis, geen aandoening of ziekte!
Net als mensen met narcisme, missen HSP'ers in hun jeugd vaak veiligheid en geborgenheid, wanneer zij de beschermde rol vanuit huis niet mee kregen (van vader of moeder). Hierdoor kiezen hoogsenstieve meestal voor dezelfde soort partner; zij vallen dan voor verborgen narcistische partners.
De oermens 'werkte' maar zo'n 20 uur per week en in sommige culturen is het gebruikelijk maximaal vier uur per dag te werken. Werk als HSP ook minder uren per week dan de vaste 40 uur. Zo zorg je ervoor dat je talenten optimaal tot zijn recht kunnen komen. En je collega's je niet meer kwijt willen.