Mogelijke oorzaken van een slechte slaap: Stress, piekeren of onvoldoende tot rust komen voor het slapengaan. Lichamelijke klachten zoals rugpijn of ademhalingsproblemen. Slaapstoornissen, bijvoorbeeld slaapapneu.
“Het hangt er natuurlijk van af hoe groot en hoe uitgesproken je slaaptekort is. Wie elke nacht 4 à 5 uur slaapt, zal tot twaalf dagen recuperatieslaap nodig hebben. Als het een kleiner slaaptekort is, haal je dat sneller in. Maar ook niet op één nacht.”
Er is een goede behandeling - cognitieve gedragstherapie voor insomnia (CGT-I) - die bewezen effectief is bij 70-80% van de langdurige slapelozen. Deze behandeling gaat ervan uit dat bij langdurige slapeloosheid de eerder genoemde voorbestemde, uitlokkende en onderhoudende factoren een rol spelen.
In een universitaire studie ging hij na of het mogelijk is om slaaptekort in te halen (2). Hij kwam tot de conclusie dat je slaapschuld beter niet te lang laat aanslepen: een chronisch slaaptekort kun je immers niet meer volledig inhalen.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.
's Nachts steeds rond hetzelfde tijdstip wakker worden, is niet iets om zomaar te negeren, volgens de traditionele Chinese geneeskunde. Er wordt namelijk gedacht dat elk verschillend orgaan actiever is tussen bepaalde uren. Zo zou elk orgaan zo'n 2 uur lang in de actiefste modus zijn, ook 's nachts.
Slaapapneu is een vervelende kwaal die helaas niet te 'genezen' is: alle behandelingen zijn in zekere zin symptoombestrijding. De behandelingen verminderen dus het aantal ademstops dat u hebt tijdens uw slaap, maar als u stopt met de behandeling, zullen de apneus in alle hevigheid terugkeren.
Melatonine is een lichaamseigen hormoon wat je slaap- en waakritme regelt. Door voor het slapengaan extra melatonine in te nemen, kun je beter in- en doorslapen. Van alle slaapmiddelen is melatonine het meest onschuldig.
Hoeveel keer zo'n slaapcyclus zich herhaalt, bepaalt of je een kort- of langslaper bent. Mensen die weinig slaap nodig hebben, bereiken 's nachts zo'n vier keer het stadium van een diepe slaap. Zij hebben doorgaans genoeg aan 4 tot 6 uur slaap per nacht.
Slecht slapen wordt in verband gebracht met aandoeningen als een burn-out, depressie, dementie en overige hersenschade, overgewicht en hartklachten. Toch behoorlijk ernstige gezondheidsproblemen, die amper onderdoen voor de gevolgen van roken. “De impact van slaaptekort kan dus enorm zijn.
Drink dan geen cafeïne houdende drankjes zoals koffie of thee, hierdoor zult u zich juist minder slaperig gaan voelen. U kunt het beter bij water of eventueel een glas melk houden. Ook nachtelijk trek kan u uit uw slaap houden. Kies dan bij voorkeur voor een voedingsmiddel met de stof tryptofaan, zoals een banaan.
Volwassenen hebben voldoende aan 6 tot 8 uur slaap per nacht. Bij ouderen verdwijnt meestal de behoefte aan lange slaap: hun slaappatroon verandert. 's Nachts slapen ze korter, terwijl ze overdag indutten.
Mensen met ernstige slaapapneu lopen doorgaans drie keer zo veel risico om te overlijden dan mensen zonder apneu. Maar het is met name waarschijnlijk dat u het risico op plotseling overlijdennbsp;als gevolg van een hartstilstand verhoogt.
Slaapapneu vormt een groot risicofactor voor hart- en vaatziekten. Daarom is het heel belangrijk om bij patiënten met slaapapneu dit risico tijdig op te sporen en te behandelen. Bij iedere ademstop lijdt u heel even aan een zuurstoftekort.
De gevolgen van slaapapneu
Slaaptekort leidt tot concentratieproblemen. En die maken de kans dat u fouten maakt groter. Bijvoorbeeld in het verkeer of op uw werk. Daarnaast heeft u een grotere kans op hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartfalen, hartinfarct en herseninfarcten.
Denk maar aan koffie en alcohol. Alcohol zorgt ervoor dat je makkelijk inslaapt, maar heeft een negatieve invloed op je remslaap. Ten slotte kan ook een slechte slaaphygiëne ervoor zorgen dat je 's nachts wakker wordt. Schenk je lichaam ritme en regelmaat en je zal een goede nachtrust in de plaats krijgen.
Tussen 1 en 3 uur: Als je in deze uren wakker wordt dan kan het zijn dat er iets mis is met je lever. Geestelijk gezien kan het betekenen dat je boos bent of veel woede hebt die je niet op een goede manier kan verwerken. Tussen 3 en 5 uur: Op dit tijdstip heb je te maken met je longen.
'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.
Het ideale tijdstip om naar bed te gaan is tussen 22.00 en 23.00 uur. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 88.000 volwassenen uit het Verenigd Koninkrijk, die bijna 6 jaar zijn gevolgd. Zowel eerder als later in slaap vallen, gaat gepaard met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Nederlanders slapen gemiddeld genomen 7 uur en 20 minuten. Jan Modaal gaat om half twaalf naar bed, slaapt 10 minuten later in en staat om zeven uur weer op, blijkt uit onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit Utrecht. Dat is opvallend weinig en vooral veel minder dan enkele decennia geleden.
Korte powernaps verlagen het stressniveau en verhogen de productiviteit. Een langer dutje van een uur herstelt je hersencapaciteit zodat je beter in staat bent om nieuwe informatie op te slaan. Slaap werkt beter en langer dan caffeïne, dus die kop koffie als alternatief kun je ook wegwuiven.
Niet langer dan 8 uur slaap
Als je twee uur meer slaapt dan de voorgeschreven 6 tot 8 uur dan neemt volgens de onderzoekers de kans op een hartaanval of hartstilstand met maar liefst met 41 procent toe. En ook aan de middagdutjes kun je beter niet beginnen.