Het tekort mag niet groter zijn dan 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), de schuld mag niet hoger zijn dan 60 procent van het bbp. Als het tekort de norm van 3 procent overschrijdt, komt de lidstaat in de procedure voor buitensporige tekorten terecht.
De overheidsschuld als percentage van het bbp (de schuldquote) kwam eind 2021 uit op 52,1 procent. Dit is 2,2 procentpunt lager dan eind 2020, toen de schuldquote uitkwam op 54,3 procent. Deze sterke afname komt doordat het nominale bbp in 2021 veel harder steeg dan de schuld in euro's.
Griekenland had in het derde kwartaal de hoogste staatsschuld. Het totaal aan Griekse schulden is twee keer zo hoog als het bbp. Italië staat op een tweede plaats met een staatsschuld van 155,3 procent, gevolgd door Portugal met schulden die 130,5 procent van het bbp bedragen.
In Europees verband is afgesproken dat de overheidsschuld onder de 60 procent van het bbp dient te blijven. De Nederlandse overheidsschuld lag aan het eind van het eerste kwartaal van 2022 op 50,7 procent van het bbp.
In Estland het laagst
In Estland was de staatsschuld met 18,5 procent het laagst. Ook Bulgarije, het armste land van de Europese Unie, en Luxemburg doen het met een schuld van respectievelijk 25,1 en 28,1 procent goed. Nederland doet het met een schuld van 54,9 procent relatief goed.
Bovendien staat de Russische economie er belabberd voor, met het vertrek van legio bedrijven, lege schappen in winkels en een inflatie van bijna 18 procent. Van de staatsschuld van veertig miljard dollar is ongeveer de helft verschuldigd aan buitenlandse partijen.
De hoogste schuld heeft Griekenland, 181,1 procent van het bbp.
Per 31 oktober 2020 bedroeg de federale schuld USD 21.096.975 miljoen (gehouden door anderen dan niet-Amerikaanse overheden) plus USD 6.037.502 miljoen (gehouden door Amerikaanse overheden), totaal USD 27.135.477 miljoen.
Wat zijn de gevolgen van een hoge staatsschuld? Voor de overheid is het belangrijkste gevolg dat toekomstige economische klappen moeilijker op te vangen zijn, doordat er minder ruimte is om geld te lenen. Daarnaast bestaat het risico dat de rente stijgt, zegt Beetsma.
Wie financiert de Amerikaanse staatsschuld? Nu het buitenland de Amerikaanse tekorten niet meer kan of wil financieren is de Amerikaanse overheid afhankelijk van binnenlandse financiering.
In 2018 bedraagt het gemiddelde netto vermogen 450 duizend euro per huishouden. Dit vermogen bestaat uit financieel vermogen (129 duizend), de pensioenaanspraken (187 duizend) en het niet-financiële vermogen (240 duizend). Hier tegenover staat een gemiddelde schuld van 106 duizend euro.
De staatsschuld wordt voor 2022 geraamd op 57,7% en blijft daarmee onder de Europese grenswaarde van 60% van het bbp. Het overheidstekort neemt ook af. Waar het overheidssaldo dit jaar nog -6% zal bedragen, is het de verwachting dat dit -2,4% zal zijn in 2022.
De overheidsschuld kwam eind juni uit op 447 miljard euro, ruim 12 miljard meer dan eind vorig jaar. De schuld nam toe door het financieren van het tekort van 12 miljard euro.
Driehonderd miljard euro schuld
Het afbetalen van de openstaande schulden zou desastreus zijn voor Duitsland; het land is verschillende Europese landen in totaal nog minimaal driehonderd miljard euro schuldig.
Omdat de absolute bedragen nogal abstract zijn, wordt het tekort doorgaans uitgedrukt als een percentage van het bruto binnenlands product (bbp), het geheel van wat alle Belgen samen op één jaar produceren. In 2020 was dat 420 miljard euro.
De Japanse staatsschuld is met ruim 238 procent van het bruto nationaal product al de grootste van alle ontwikkelde economieën. De staatsschuld is een duizelingwekkende 1,1 biljard yen, omgerekend zo'n 10 biljoen euro. Ondanks de ultralage rente zijn de rentebetalingen al goed voor bijna 9 procent van de begroting.
Kredietbeoordelaar Fitch verwacht dat de Griekse schuldgraad tegen eind volgend jaar al is teruggevallen tot 185 procent. In een eerdere versie stond dat Griekenland 340 miljoen euro schulden heeft. Dat klopt niet. Het is 340 miljard euro.
Zwitserland heeft met afstand de sterkste economie van Europa! Een paar indicatoren: werkloosheid 4%, rente negatief, géén begrotingstekort, staatsschuld 34%, hoge pensioenreserves, hoog overschot handelsbalans en lopende rekening, enz.
Turkije heeft een sterke en snelgroeiende particuliere sector, maar de staat speelt nog steeds een belangrijke rol in de industrie, het bankwezen, transport en communicatie. In de afgelopen jaren is de Turkse economie sterk gegroeid, in 2010 groeide de economie met 8,9%.
Noorwegen heeft het goed voor elkaar. Zo goed, dat ze geen staatsschuld hebben. Sterker nog: de Noren hebben een beleggingsfonds met daarin 860 miljard euro voor het Noorse volk, voor later.
Volgens TUIK leeft de Turkse man gemiddeld 75,3 jaar, de Turkse vrouw 80,7 jaar. In het rapport staat ook dat 15-jarigen gemiddeld nog 64,2 jaar te leven hebben: mannen leven nog 61,6 jaar en vrouwen nog 66,9 jaar.