Een ooglid is een huidplooi die de ogen beschermt tegen vuil en vocht. Elk oog heeft een bovenste ooglid (palpebra superior) en een onderste ooglid (palpebra inferior).
Onder de sclera ligt het vaatvlies waar veel bloedvaten doorheen lopen. Deze laag zorgt voor de aanvoer van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen. Het gedeelte van deze laag dat aan de iris grenst, is iets verdikt en heet het corpus ciliare.
De tarsus in het onder- en bovenooglid zorgt voor de stevigheid van de oogleden. In de tarsus zitten de talgkliertjes (klieren van Meibom) die een belangrijke rol spelen bij de kwaliteit van de traanfilm. De kliertjes, ongeveer 25 in het bovenooglid en 20 in het onderooglid, zitten in de tarsus.
Oogleden beschermen het oog tegen invloeden van buitenaf, zoals vuil en fel licht. Als er een voorwerp onze kant opkomt, knijpen we uit reflex onze oogleden dicht. Door te knipperen verspreiden de oogleden een dun laagje traanvocht (traanfilm) dat het oog vochtig en schoon houdt.
Een strontje is een rood, pijnlijk bultje op het ooglid. Het bultje ontstaat plotseling. Vaak wordt het een puistje met een puskopje. Een strontje gaat vaak vanzelf over.
Bij een hagelkorreltje raakt de uitgang van een talgklier in het ooglid verstopt. Dit kan komen door een propje ingedroogd huidsmeer (talg). Hierdoor kan de talg uit het kliertje niet meer naar buiten en hoopt zich op. Zo ontstaat er een bultje.
Een tipoog is een pijnloze zwelling in het ooglid. Dit wordt veroorzaakt doordat de afvoergang van één van de talgklieren in de ooglidrand verstopt raakt. Hierdoor ontstaat een ontsteking en een gezwollen ooglid. Meestal verdwijnt dit binnen 6 weken spontaan.
Wimpers zijn de haren die in rijen op de oogleden groeien. Ze zijn zeer tastgevoelig. Wimpers zijn relatief dikke, stugge haren die in een enkele rij op zowel het bovenste als het onderste ooglid aanwezig zijn; die op het bovenste ooglid zijn echter aanmerkelijk langer en dikker.
Blefaritis is een ontsteking van de ooglidrand. Het gaat vaak gepaard met jeuk, irritatie en soms een rood oog. Meestal is er sprake van meer schilfers in de ochtend en ook dan een rood oog.
Blefaritis wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie. Bacteriën maken een stofje aan dat ervoor zorgt dat de ooglidranden en talgkliertjes ontsteken. Waar de bacterie vandaan komt is niet bekend. Wel is bekend dat blefaritis vaker voorkomt bij mensen die een huidziekte hebben, zoals eczeem, acne en rosacea.
Symptomen van ooglidkanker
Een knobbeltje op of onder het ooglid. Een zweertje dat makkelijk bloedt. Een plekje met schilfertjes of kleine rode plekjes. Verlies van wimpers.
Meestal ziet de afwijking er uit als een ronde glazige zwelling op de lidrand, soms bevindt zich in het midden een zweertje dat makkelijk bloedt. Van alle kwaadaardige tumoren is dit de meest goedaardige: de tumor zaait niet uit en groeit traag.
Bij een chalazion is de zwelling eerst rood, later grijs en voelt hard aan. Het bobbeltje kan enkele millimeters tot een centimeter. Klassieke ontstekingsverschijnselen ontbreken meestal. Op een gegeven moment ontstaat er een (meestal) gevoelige zwelling net boven of onder de rand van het ooglid.
Ook de oogwand bestaat uit drie lagen: een stevige buitenlaag: de harde oogrok; een middenlaag met veel bloedvaten en pigment: het vaatvlies; een binnenlaag met lichtgevoelige cellen: het netvlies.
Harde oogrok (sclera)
De harde oogrok is wit. Een wit bindweefselkapsel die de oogbol beschermt. De harde oogrok geeft het oog zijn stevigheid.
Volgens het WNT is pinkoog de benaming voor het zweertje op een ooglid, maar waarschijnlijk werd oorspronkelijk alleen het aangetaste oog zo genoemd en is men pas later pinkoog ook voor het zweertje zelf gaan gebruiken.
Blefaritis/meibomitis is een ontsteking van het ooglid waarbij de ooglidranden of de talgklieren van de oogleden ontstoken zijn. Blefaritis en meibomitis kan ook in combinatie voorkomen. Het zijn onschuldige oogziekten, maar ze kunnen wel irritatie veroorzaken.
Net als de haren op je hoofd, vallen wimperharen uit en groeien er vanzelf weer nieuwe aan. Per dag kun je best tot wel vijf wimperharen verliezen. De groeicyclus duurt ongeveer drie maanden. Dat is veel minder lang dan de haren op je hoofd.
Er is een mythe dat wimpers geen grijs hebben. In feite behouden onze wimpers hun kleur langer dan haar, maar ze worden ook grijs, net als al het haar op ons lichaam, maar na veel meer jaren.
Hoe ziet blepharitis eruit ? De verschijnselen bestaan uit een stekend, branderig gevoel en pijnlijke, rode oogleden. Er kunnen complicaties ontstaan, waarbij het oog zelf geïnfecteerd raakt. Aantasting van het hoornvlies door zweer vorming komt soms voor.
Blefaritis is een onschuldige maar vervelende ontsteking van de ooglidrand. Het behandelen van blefaritis bestaat uit warme oogkompressen en het daarna goed schoonmaken van de ooglidranden.