Gelato betekent ijs in het Italiaans.
Italiaans ijs is de variant van consumptie-ijs die in Italië is ontstaan. Belangrijke ingrediënten naast water zijn suiker of andere zoetstoffen en uiteenlopende smaakstoffen als fruit, noten en etherische oliën. Er bestaan meer dan honderd varianten. Italiaans ijs kan ook melk, room, eieren en bindmiddelen bevatten.
Ijs, of ð gelato, zoals de Italianen het noemen, is een van de beroemdste culinaire specialiteiten die met Italië wordt geassocieerd. In het ijs basisrecept wordt het bereid met melk, room, suiker en eventueel eieren.
Waarom is het Italiaans ijs zo bemind? Er wordt vaak gezegd dat het Italiaans veel smaakvoller is dan al het andere ijs dat bestaat. Dat zou komen doordat er tijdens het bereiden minder lucht gebruikt wordt, waardoor de smaken beter tot hun recht zouden komen.
Hoewel de verhoudingen tussen de ingrediënten dus kunnen verschillen, bevat Italiaans ijs over het algemeen meer melk en gewoon roomijs meer room. In room zit meer vet, daarom is het vetpercentage in roomijs minstens 10% en dat kan oplopen tot wel 25%. Dat van gelato is meestal tussen de 5 en 8%.
Consumptie-ijs kan in vier soorten worden onderverdeeld. Zo is er schepijs, softijs, sorbetijs en waterijs. Varianten van consumptie-ijs zijn gelato, melkijs, roomijs. Ook schaafijs kan als een speciale variant van consumptie-ijs genoemd worden.
Dit Italiaanse slagroomijs met gesuikerde kersen is zo lekker en romig, probeer dat maar eens te weerstaan!
Het vindt zijn oorsprong in het Arabische شُرَّابَات (sharbāt, zonder leestekens ook wel geschreven als "شربات"), dat "drank" of "sap" betekent. Het verder afgeleide šurba of šarba (شَرْبَة) betekent "koele drank".
De oorsprong van het roomijs wordt toegeschreven aan verschillende Europese vorstenhuizen, maar zeker is dat de eerste ijssalon in 1686 door een Italiaan werd geopend in Parijs. IJs was eeuwenlang een lekkernij die alleen de allerrijksten zich konden veroorloven.
Chinezen waren de eersten die ijs maakten. Marco Polo bracht het recept mee naar Italië. Echter in Italië was ijs al eerder bekend geworden, want voordat Marco Polo China bezocht, stuurde keizer Caesar zijn slaven de bergen in om ijs te halen waarmee ze vruchtensappen konden koelen en bevriezen.
In roomijs wordt naast melk, eieren en suiker dan ook room verwerkt. In gelato ligt het vetpercentage tussen de 5 en 8 %. Aanzienlijk minder dus! Er wordt veel meer water en melk gebruikt in gelato.
Semifreddo, een latere afgeleide (begin 20e eeuw) van parfait, suggereert dat het ijs half bevroren is, maar is dat juist niet. Semifreddo is helemaal bevroren, maar hierin zit altijd een opgeklopt ingrediënt als slagroom en of eiwit. Het hoeft niet een dooier-melkmengsel als basis te hebben.
Het verschil tussen roomijs en sorbetijs
De naam verklapt het al een beetje: in roomijs zit room, in sorbetijs nooit. De smaak van roomijs is vaak rond, zacht, vol en romig.
Zo zijn er meer dan 70 smaken. Bijvoorbeeld citroenijs is op waterbasis en bananenijs of vanille-ijs op melkbasis. De melk of het water gaat in een gekoeld vat dat langzaam ronddraait. Daar worden de ingrediënten aan toegevoegd.
Een toevoeging van gelatine bij de bereiding van roomijs of ijs is niet noodzakelijk, maar zorgt voor extra binding van het vocht.
Booza uit het Midden-Oosten
ijs, afkomstig uit het Midden-Oosten en krijgt zijn elasticiteit van mastiek , hars die afkomstig is van de mastiekboom. De traditionele smaak van booza is Kashta (of Ashta). Dat is een mix van oranjebloesemwater en rozenwater. Er wordt wel gezegd dat het de oudste ijssoort ter wereld is.
Geschiedenis. De geschiedenis van ijs gaat terug naar de tijd van de Romeinen, waar men de allereerste keer sprak van een sorbet. De Romeinen waren er verzot op en serveerden hun gasten diverse ijsgerechten bereid met sneeuw, gemengd met honing, rozenwater en fruit.
Bij de productie wordt de basismix gepasteuriseerd en moet deze ook rijpen voordat het wordt afgedraaid in een softijsmachine. Hierbij wordt het ijs in zeer korte tijd (15-30 seconden) op het moment dat het nodig is bevroren.
Nederlands (Wordt uitgesproken als 'sorbèt' (met 't').)
Als we puur naar calorieën kijken, lijken waterijsjes en sorbet meteen de betere keuze, maar twee bolletjes sorbet bevatten nog steeds zo'n 30 gram suiker. Dat zijn vijf klontjes! Af en toe een ijsje of sorbet eten kan absoluut geen kwaad, maar je overdrijft best niet met de hoeveelheid.
Sorbetijs is ijs dat gemaakt is van vruchten en suiker, zonder room of melk. Dit is een heerlijk fris toetje. Het is de perfecte oplossing voor mensen met een melkallergie.
Al sinds 1939 maakt het Italiaanse familiebedrijf Tonitto heerlijk ijs. Speciaal voor Albert Heijn maken zij dit luxe slagroomijs met lekkere stukjes pistache. Italiaanse ijs bereid met verse melk en slagroom uit de regio Piëmont. Met pistachenootjespasta en pistachestukjes uit Sicilië.
IJs kun je veilig eten als je zwanger bent. Sorbet, softijs, waterijs, roomijs en Italiaans ijs (schepijs) kun je gerust af en toe eten. Alleen ijs met alcohol kun je beter laten staan.