Dit vocht noemt men cerebrospinaal vocht, of nog hersenvocht of ruggenmergvocht. Dat is de waterige vloeistof die zich in en rond de
Hersenvocht is het vocht dat om de hersenen en ruggenmerg heen zit. Er kunnen veel redenen zijn om een lumbaalpunctie uit te voeren. Het hersenvocht wordt onderzocht op samenstelling. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar een ontsteking, kankercellen, een doorgemaakte bloeding en/of een verhoogde hersendruk.
Het hersenvocht is het vocht dat om de hersenen en het ruggenmerg heen zit. We noemen het ook cerebrospinaal vocht, liquor of ruggenmergvocht. De belangrijkste functie ervan is schokdemping en bescherming van de hersenen en het ruggenmerg.
Een lumbaalpunctie kan soms complicaties of bijwerkingen met zich meebrengen. Tijdens het prikken kan de arts per ongeluk een zenuw raken. Je voelt dan een pijnlijke, maar ongevaarlijke elektrische schok of pijnscheut in je been. Een andere mogelijke complicatie van een lumbaalpunctie is hoofdpijn.
De eerste twee weken na de punctie kunt u last hebben van hoofdpijn en/of misselijkheid. Als u hier last van krijgt, moet u drie tot vier dagen strikte bedrust houden en veel drinken. Veel drinken betekent minimaal acht glazen per dag. Voor de hoofdpijn kunt u zo nodig paracetamol innemen.
Meestal is alleen de prik door de huid wat pijnlijk, zoals bij het afnemen van bloed. Door uw rug zo bol mogelijk te maken en te ontspannen, wordt de kans vergroot dat de naald meteen goed zit en u geen extra pijn hebt. Van het wegnemen van het vocht zelf voelt u niets.
Dit gaatje gaat vanzelf dicht. De hoofdpijn is lastig, maar niet gevaarlijk. De klachten kunnen tot twee weken na het onderzoek opkomen en ze verdwijnen als u plat op uw rug gaat liggen. Als hoofdpijnklachten optreden, houdt u dan een aantal uren bedrust.
Het is goed om na de ingreep cafeïnehoudende dranken te drinken, zoals koffie en cola. Veel drinken bevordert de liquorproductie. Cafeïne versterkt dit effect.
We maken de huid van uw onderrug schoon. Als dat nodig is, verdoven we de plek waar u de ruggenprik krijgt met een prikje. U krijgt een injectie met een dunne naald onder in uw rug. Meestal doet dit geen pijn.
Een liquorlekkage ontstaat als het vlies rondom de hersenen (hersenvlies of ook wel dura genoemd) of ruggenmergvlies beschadigd is. De externe liquordrainage zorgt ervoor dat de druk op het vlies vermindert zodat het lek kan sluiten.
Dit wordt gedaan door met een dunne holle naald van ongeveer 10-15 cm lang tussen de lendenwervels door in de liquorruimte te prikken en vervolgens daar wat hersenvocht af te tappen. Meestal worden er meerdere buisjes vocht afgenomen, ieder met enkele druppels voor de verschillende bepalingen.
Een enkele keer lukt het niet de juiste plek direct te vinden. De naald wordt dan opgeschoven. Dit opschuiven kan soms even een korte stekende pijn geven in been of bil, doordat de naald langs een zenuw schampt. Dit kan verder geen kwaad, wel kunt u dit aan de arts melden.
Als het gaat om een onderzoek naar hersenvocht (liquor), dan dient de neuroloog de ruggenprik toe. Een enkele keer blijft er na de punctie wat liquor (vocht) uit het prikgaatje lekken. Hierdoor wordt de druk rond de wervelkolom en in het hoofd tijdelijk verlaagd. Dat veroorzaakt waarschijnlijk de hoofdpijn.
Het laboratoriumonderzoek duurt enkele dagen tot weken. Uw arts bespreekt met u de uitslagen.
Hersenvocht ziet eruit als water en wordt aangemaakt in de holtes van de hersenen, de hersenkamers. Deze kamers noemen we ook wel 'ventrikels'. Er zijn twee zijventrikels, een derde ventrikel (in het midden van de hersenen) en een vierde ventrikel (onderaan bij de kleine hersenen).
Heel soms krijgt iemand vervelende hoofdpijn na een ruggenprik. De hoofdpijn kan meteen na de operatie beginnen, maar ook pas na 24 uur. Meestal verdwijnt deze hoofdpijn binnen een week vanzelf. Als de klachten zo hevig zijn dat u in bed moet blijven, neemt u dan contact op met de anesthesioloog.
Hoofdpijn ten gevolge van een ruggenprik voel je meestal vooraan in je hoofd of achteraan in je nek. Wanneer je rechtstaat of zit verergert die pijn en wanneer je neerligt zal de pijn minder zijn. Soms voel je je misselijk en verdraag je geen fel licht of geluid. De spieren van je hals en nek zijn stijf en gevoelig.
Een neuroloog of een neuroloog in opleiding voert de lumbaalpunctie uit. Een medisch assisterend medewerker van de polikliniek neurologie assisteert bij de punctie. Tijdens de lumbaalpunctie ligt u op een onderzoeksbank op uw zij, soms kunt u rechtop blijven zitten.
Afhankelijk van het gebruikte medicijn zal het 1,5 tot 5 uur duren voordat de verdoving is uitgewerkt. De eerste tekenen dat de verdoving aan het uitwerken is, zijn bijvoorbeeld tintelingen of het terugkomen van de kracht in uw onderlichaam. Ook kan pijn optreden.
Veel patiënten voelen zich nog dagen en soms zelfs maanden na een grote ingreep moe. Als uw lichaam een grote wond heeft zorgen uw hersenen er voor dat u het wat rustiger aan gaat doen. Zo herstelt u sneller.
Veiligheid. Een epidurale verdoving is veilig.
In Nederland is het niet gebruikelijk om standaard een ruggenprik te geven. Maar op eigen verzoek, of op medische indicatie, kan een ruggenprik in bijna ieder ziekenhuis dag en nacht gegeven worden. De ruggenprik moet gegeven worden door een anesthesist.
Aan beide vormen van anesthesie zitten voor- en nadelen. Evident voordeel van de ruggenprik is dat je met de arts kunt communiceren en zo goed geïnformeerd bent wat hij/zij doet. Een nadeel kan zijn dat de ruggenprik niet helemaal goed werkt en je alsnog onder volledige narcose moet worden gebracht.
Daarna dient de dokter via dezelfde holle naald het medicijn nusinersen (Spinraza) toe aan het hersenvocht. De ruggenprik zelf duurt minimaal 10 minuten. Hoe lang het precies duurt is bij iedereen anders. Dat hangt af van hoe snel het vocht uit je rug druppelt.