De continentale korst heeft een dikte van 35 tot 40 kilometer, maar bij gebergten kan dat oplopen tot wel 80 kilometer dikte. De aardkorst 'drijft' als het ware op de aardmantel, die zich plastisch gedraagt. Door platentektoniek drijven de aardplaten op de aardmantel.
De oceanische korst bestaat uit zwaardere gesteenten zoals basalt (mafisch) en is dunner. De wat dikkere continentale korst bestaat uit lichtere gesteenten, zoals graniet (felsisch).
Deze zones, ook wel seismische gordels genoemd, vallen samen met de randen van grote schollen of platen waaruit de aardkorst is opgebouwd. De platen hebben een dikte van ongeveer 100 kilometer en drijven op de taaivloeibare lagen die eronder liggen.
Onder de continenten is de aardkorst meestal zo'n 35 tot 40 km dik. Onder grote gebergten kan dat echter oplopen tot wel 70 km. gesteenten van het vaste buitenste deel van de mantel vormen samen de lithosfeer (steenschaal).
De plaat onder de oceanen is het dunst en heeft een scherpe overgang. De diepte varieert hier afhankelijk van de ouderdom van dat gedeelte van de plaat. Hoe ouder, hoe dikker. Het onderzoek is gepubliceerd in Science.
Tot een kilometer of 35 moet je wel kunnen komen. Zo dik is de aardkorst gemiddeld op de continenten. Niet dat de mens ooit zo ver is geweest, de diepste mijn is 2,7 kilometer, de diepste boring twaalf kilometer.
Gemiddeld bedraagt de geothermische gradiënt in Nederland ongeveer 30 °C per duizend meter. Op tweeduizend meter diepte bedraagt de gemiddelde temperatuur ongeveer 70 °C. Aardwarmtestudies maken onderscheid tussen lage en hoge enthalpie aardwarmte.
Wat weten we niet? Een van de meest onbekende delen van het heelal ligt vlak onder onze voeten: het binnenste van de aarde. De diameter van de aardbol is zo'n 12.750 kilometer. De diepste boring ooit, in Rusland, reikt tot ruim 12 kilometer diepte.
Bij vulkaanuitbarstingen komt vloeibare steen als lava uit de aarde. Wanneer lava nog in de aarde zit, heet het magma. Magma komt uit de aardmantel of uit het onderste deel van de aardkorst.
Oceanische korst heeft een dichtheid die meestal rond de 3100 kg/m3 ligt en een dikte van rond de 8–10 km. Onder de continenten en continentale platforms ligt continentale korst. Dit type korst bestaat uit felsische en intermediaire stollingsgesteenten en metamorfe en sedimentaire gesteenten.
De 'ongestoorde' bodemtemperatuur (tussen de 2 en 200 meter diepte) ligt in Nederland ongeveer tussen de 8 °C en 14 °C (met ongestoord bedoelen we, zonder dat er gebruik wordt gemaakt van bodemenergie). Vaak zien we dat de temperatuur in stedelijke gebieden iets hoger ligt dan op het platteland.
Aardwarmte is warmte die in de ondergrond aanwezig is. In Nederland is op 100 meter diepte de temperatuur ongeveer 11-12 graden en constant. Deze warmte kan met aardwarmtepompen worden gewonnen door het water op te pompen.
Ondiepe bodemenergie (tot 500 meter diep)
Ondiepe bodemenergie is lage temperatuur warmte (15-20°C) en koude (6-10°C) uit de bodem. De warmte en koude worden gewonnen uit en opgeslagen in aquifers.
De continentale korst heeft een dikte van 35 tot 40 kilometer, maar bij gebergten kan dat oplopen tot wel 80 kilometer dikte. De aardkorst 'drijft' als het ware op de aardmantel, die zich plastisch gedraagt. Door platentektoniek drijven de aardplaten op de aardmantel.
Het eerste bewijs voor leven op aarde komt van 3,5 miljard jaar oude fossielen van oeroude bacteriën. Wetenschappers denken daarom dat het eerste leven een cel was. Die cel zou bijna 4 miljard jaar geleden voor het eerst in onze oceaan hebben gezwommen.
De buitenkern of bovenkern is een zone in het binnenste van de Aarde die zich bevindt tussen de 2900 en 5100 km diepte. De buitenkern bestaat waarschijnlijk voornamelijk uit vloeibaar nikkel en ijzer en heeft een temperatuur van ongeveer 2900°C. Mogelijk bevinden zich ook sporen van zwavel en zuurstof in de buitenkern.
Dit zijn bijvoorbeeld sommige metalen, zoals staal en titanium en kristallen van kwarts of zirkoon.
Het is een soort kringloop, op de ene plaats komt er materiaal uit de aarde, op de andere plaats gaat er materiaal de aarde in. Het gaat dus nooit 'op' en er ontstaan geen holle plekken in de aarde.
Lange tijd heeft men gedacht dat dit magma uit de aardmantel afkomstig was. Er zijn nu echter aanwijzingen dat dit materiaal uit een tot nu toe voor onmogelijk gehouden diepte komt: het grensvlak tussen aardmantel en kern, zo'n 3000 km diep. Het vulkanisme van Hawaii is een gevolg van een zogeheten mantelpluim.
Door de boringen naar olie en gas zijn de diepten tussen 2 en 3 km in een groot deel van Nederland aardig bekend; de lagen tussen 2 en 3 km levert warmte op van 70-90 graden C (een stukje onder het maaiveld is het ca. 10 graden C en 2 km van 30 graden/km geeft inderdaad ca. 70 graden C).
Je begint met een oppervlaktetemperatuur van 10 graden. Dus op 1 kilometer diepte is het 42 graden, op 2 km diepte 74 graden, en zo verder.”
Diepste boorgat ooit
Het diepste boorgat blijft nog altijd het gat dat Rusland boorde in het schiereiland Kola, in het noordwesten van het land. In 1989 bereikten onderzoekers daar een diepte van ruim 12 kilometer onder het aardoppervlak.
Op 1-2m diepte varieert de temperatuur nog met de seizoenen maar dieper dan 15m is de temperatuur al zo'n 10-12 C constant. Het zit letterlijk onder onze huizen, maar we gebruiken die warmte nog maar heel weinig.
Voor aardwarmte moet honderden meters tot een paar kilometer diep geboord worden. Uit de diepte wordt warm water omhoog gepompt. Afhankelijk van de temperatuur kan die warmte gebruikt worden voor verwarming of het opwekken van elektriciteit.
Graven met een schop niet dieper dan 40 cm
Dan mag u direct aan de slag gaan en hoeft u geen toestemming te vragen. Wel wordt het geadviseerd kabels en leidingen informatie te raadplegen. Zo voorkomt u ook dat u mogelijk een glasvezelkabel of elektriciteitskabel raakt die ondiep kan liggen.