De aardkern is het binnenste deel van de Aarde, dat zich uitstrekt van de onderkant van de aardmantel op zo'n 2900 km diepte tot aan het middelpunt van de Aarde op ongeveer 6370 km diepte.
Solide vanbinnen. Het zijn opnieuw seismologen die ontdekten dat de aardkern uit twee verschillende lagen bestaat: een vloeibare buitenkern op 3000 kilometer diepte en een vaste binnenkern op ongeveer 5000 kilometer.
De diepste boring heeft een diepte bereikt van 12 kilometer waarmee de buitenste 0,2 procent van de aardbol doorboord is. Gewoon kijken is dus geen optie. Met seismische tomografie kom je erachter hoe de aarde er vanbinnen uitziet. Met behulp van tomografie kunnen we de geschiedenis van de aarde achterhalen.
De planeet wordt aan de buitenkant verwarmd door de zon. Daarom blijft de hitte in de kern heel lang bestaan.
In het midden van de aarde is de druk ongeveer 3,5 miljoen atmosfeer en bedraagt de temperatuur 5 000 tot 6 000 graden. Bij die combinatie van druk en temperatuur is het nikkel-ijzer een vaste stof. In de buitenkern is de temperatuur ongeveer 2 900 graden en bij de lagere druk is nikkel-ijzer vloeibaar.
Bij vulkaanuitbarstingen kunnen flinke hoeveelheden lava worden uitgestoten. Raakt dat spul dan niet op? Het korte antwoord op de vraag of lava kan opraken, is: nee, niet zolang de aarde is zoals ze nu is.
Tot een kilometer of 35 moet je wel kunnen komen. Zo dik is de aardkorst gemiddeld op de continenten. Niet dat de mens ooit zo ver is geweest, de diepste mijn is 2,7 kilometer, de diepste boring twaalf kilometer.
Bij vulkaanuitbarstingen komt vloeibare steen als lava uit de aarde. Wanneer lava nog in de aarde zit, heet het magma. Magma komt uit de aardmantel of uit het onderste deel van de aardkorst.
In principe is er bijna geen lava op de aarde. Lava ontstaat namelijk pas wanneer magma het aardoppervlak bereikt. Magma zit vooral onder de aardkorst in de aardmantel. Maar slechts een klein deel van de aardmantel bestaat uit magma.
Lange tijd heeft men gedacht dat dit magma uit de aardmantel afkomstig was. Er zijn nu echter aanwijzingen dat dit materiaal uit een tot nu toe voor onmogelijk gehouden diepte komt: het grensvlak tussen aardmantel en kern, zo'n 3000 km diep. Het vulkanisme van Hawaii is een gevolg van een zogeheten mantelpluim.
De aardkorst is de buitenste harde laag van de Aarde. De aardkorst bestaat uit stollingsgesteenten zoals basalt, metamorfe gesteenten en uit sedimentaire gesteenten. Onder de aardkorst bevindt zich de aardmantel. De bovenkant van de korst is het landoppervlak of de zeebodem.
Het eerste bewijs voor leven op aarde komt van 3,5 miljard jaar oude fossielen van oeroude bacteriën. Wetenschappers denken daarom dat het eerste leven een cel was. Die cel zou bijna 4 miljard jaar geleden voor het eerst in onze oceaan hebben gezwommen.
Onze aardbol is warm van binnen, de temperatuur van de aardkern ligt rond de 6000 graden Celsius. Daaromheen zit – van binnen naar buiten – de aardmantel en de aardkorst waarop wij wonen. Je zou misschien verwachten dat de aarde afkoelt, maar er komt juist nog steeds extra warmte vrij.
Landen op de evenaar
Ecuador - het land is naar de evenaar genoemd. Galapagoseilanden - de evenaar loopt door het eiland Isabela.
In het middelpunt van de aarde, is de druk enorm: 3,5 miljoen atmosfeer ongeveer. Die druk verhoogt het smeltpunt van ijzer tot boven 6000 graden Celsius, de temperatuur die daar heerst. En dus is de aardkern van keihard ijzer.
Chathameilanden. Wil je zo ver mogelijk weg van Nederland? Dan moet je naar de Chathameilanden! De Nieuw-Zeelandse eilandengroep ligt hemelsbreed 19.067 kilometer vanaf Schiphol, waarmee is het de verst weg gelegen bewoonde plek op aarde is.
Een vulkaan heeft eigenlijk drie 'standen': dood, slapend en actief. Een dode vulkaan zal niet meer uitbarsten. Een slapende vulkaan is soms duizenden jaren niet meer uitgebarsten, maar kan altijd weer 'wakker worden'.
Dit zijn bijvoorbeeld sommige metalen, zoals staal en titanium en kristallen van kwarts of zirkoon.
Wat gebeurt er als lava in de zee terechtkomt? De lava komt in het water terecht waarna er in de eerste plaats heel wat witte stoom te zien is. Op dat moment komen er ook (schadelijke) zoutzuurgassen vrij. Daarnaast is er sprake van een thermische explosie omdat de zee heel snel opwarmt.
Maar het verder afkoelen van een dikke lavastroom kan heel lang duren. Bedenk dat lava een temperatuur heeft van ongeveer 1000°C, soms wat minder soms wat meer. Berekeningen hebben aangetoond na een uur de korst van de lavastroom al afgekoeld is tot ongeveer 400°C; dat is met een tempo van ongeveer 15°C per minuut.
Vloeibare lava kan temperaturen tot 1500 °C bereiken. Vooral de vulkaan Kilauea in Hawaï staat bekend om zijn gloeiend hete lava. De meeste lavastromen zijn echter 800 tot 1100 °C, en de vulkaan Ol Doinyo Lengai in Tanzania produceert de 'koudste' lava ter wereld van circa 500 °C.
Gemiddeld bedraagt de geothermische gradiënt in Nederland ongeveer 30 °C per duizend meter. Op tweeduizend meter diepte bedraagt de gemiddelde temperatuur ongeveer 70 °C. Aardwarmtestudies maken onderscheid tussen lage en hoge enthalpie aardwarmte.
Aardwarmte is warmte die in de ondergrond aanwezig is. In Nederland is op 100 meter diepte de temperatuur ongeveer 11-12 graden en constant. Deze warmte kan met aardwarmtepompen worden gewonnen door het water op te pompen.
De 'ongestoorde' bodemtemperatuur (tussen de 2 en 200 meter diepte) ligt in Nederland ongeveer tussen de 8 °C en 14 °C (met ongestoord bedoelen we, zonder dat er gebruik wordt gemaakt van bodemenergie). Vaak zien we dat de temperatuur in stedelijke gebieden iets hoger ligt dan op het platteland.
Ondiepe bodemenergie (tot 500 meter diep)
Ondiepe bodemenergie is lage temperatuur warmte (15-20°C) en koude (6-10°C) uit de bodem. De warmte en koude worden gewonnen uit en opgeslagen in aquifers.