Als je bent onterfd, heb je alleen recht op inzage van het onderdeel van het testament waarbij je een belang hebt. Dat is dus meestal alleen het onderdeel waaruit blijkt dat je bent onterfd.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel. Deze zijn eigendom van de twee kinderen die niet zijn onterfd. Het onterfde kind moet het bedrag van € 25.000 binnen 5 jaar na het overlijden van de ouder opeisen.
De legitimaris-niet-erfgenaam kan tegenover de erfgenamen en de executeur aanspraak maken op inzage en afschrift van alle bescheiden die hij voor de berekening van zijn legitieme portie nodig heeft (art. 4:78 lid 1 BW). De erfgenamen en de executeur zijn verplicht hem alle inlichtingen te verstrekken.
Het eigenhandig testament schrijft, dateert en ondertekent u volledig zelf. Er zijn geen getuigen nodig. U dicteert uw testament aan de notaris in aanwezigheid van twee getuigen. De notaris schrijft het testament en leest het voor.
Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
Hoe weet ik of een ouder mij heeft onterfd? Als uw ouder u heeft onterfd, staat dit in het testament van uw ouder. U kunt bij het Centraal Testamentenregister (CTR) vragen welke notaris het testament bewaart. De notaris kan u een kopie geven van een deel van het testament.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Het kindsdeel van de erfenis is pas opeisbaar op het moment dat beide ouders overleden zijn. Dit geldt bijvoorbeeld ook als uw biologische ouder overleden is, maar hij of zij opnieuw getrouwd was. Zolang de stiefouder in leven is, dan maakt u nog geen aanspraak op uw kindsdeel van de erfenis.
Als particulier of instantie kunt u kosteloos zelf nagaan of de overledene een testament heeft. Dat kan in de meeste gevallen via een digitale aanvraag. U kunt alleen een aanvraag indienen ten aanzien van een overleden persoon. Alleen testamenten die in Nederland zijn opgemaakt, worden in het CTR geregistreerd.
Iedereen die belang heeft bij een erfenis kan een testament aanvechten. Het beste doet u dit met een advocaat die gespecialiseerd is in erfrecht. Hij of zij kan u helpen om het testament nietig te laten verklaren.
Kinderen zijn zogenaamde reservataire erfgenamen. Dit wil zeggen dat zij altijd recht hebben op een bepaald deel van de nalatenschap van hun ouders. Je kan ze dus niet onterven, maar het is wel mogelijk om het ene kind meer te geven dan het andere.
Kinderen hebben recht op een deel van de erfenis van hun overleden vader of moeder als geen testament is gemaakt, het kindsdeel, maar zij krijgen dat deel nog niet meteen. De gehele erfenis gaat namelijk naar hun andere ouder, de langstlevende. Het deel waar de kinderen recht op hebben, wordt omgezet in een geldbedrag.
Als u als kind bent onterfd, hebt u geen recht op een kindsdeel. U hebt (mogelijk) wel recht op uw legitieme portie. Deze twee termen worden in de praktijk veelal op één lijn met elkaar gesteld, terwijl dit twee verschillende rechten betreft.
U kunt het boedelregister kosteloos inzien. Dit doet u bij de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Uw verzoek om inzage moet betrekking hebben op een bepaalde erfenis.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
Niet direct opeisbaar
De legitieme portie is niet altijd direct opeisbaar. In ieder geval nog niet gedurende de eerste zes maanden na het overlijden van de erflater. De legitieme portie is ook niet opeisbaar wanneer de erflater een echtgenote achterlaat en geen testament had.
Wanneer heeft een onterfd kleinkind recht op een legitieme portie? Een kleinkind heeft recht op een legitieme portie als het zonder testament wel erfgenaam was geweest.
Het kindsdeel is het deel van de erfenis waar kinderen recht op hebben. De legitieme portie is het deel waar kinderen recht op hebben als ze onterfd zijn. Het is dus het minimale deel dat zij kunnen ontvangen uit een erfenis van hun ouders. Het kindsdeel en legitieme portie zijn dus beide een deel van de erfenis.
In Nederland is het niet mogelijk een kind compleet te onterven. De wet bepaalt dat een kind altijd recht blijft houden op een klein deel. Dat deel noemen we de wettelijke portie of legitieme portie. De wet bepaalt dat deze portie gelijk is aan de helft van wat het kind had geërfd zonder testament.
Bij een wettelijke verdeling zijn de echtgenoot van de overledene en de kinderen voor gelijke delen erfgenaam. Maar de hele erfenis (bezittingen en schulden) gaat direct naar de echtgenoot van de overledene. De kinderen hebben wel recht op een deel van de erfenis - hun wettelijk erfdeel - maar zij krijgen dit nog niet.
Verjaring. Een vordering tot vernietiging van een testament verjaart een jaar na het overlijden van degene die het testament heeft gemaakt of uiterlijk na drie jaar (één en ander afhankelijk van het tijdstip waarop de vernietigingsgrond bekend geworden is).
Een kleinkind kan € 21.282,- (in 2021) belastingvrij van grootouders erven. Uw kleinkind krijgt dan na uw overlijden een geldbedrag zonder dat daarover erfbelasting hoeft te worden betaald. Als een kleinkind meer erft dan dit bedrag, vervalt deze vrijstelling niet.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.