Ede heeft niet echt een dialect, maar in Lunteren spreken de taal van de liefde als geen ander.
Een écht Edes dialect is er niet. Wel werd vooral vroeger het West-Veluws dialect gesproken in Ede. Ook Lunteren heeft een eigen dialect dat vooral vroeger in het dorp werd gesproken.
Het is een bekende misvatting dat een dialect hetzelfde is als een accent, maar er bestaat een belangrijk verschil tussen de twee. Een dialect heeft een eigen grammatica, woordenschat en tongval.Een accent is een fonetische variatie op de taal, zonder eigen woordenschat.
Wie nog dialect praat, spreekt dan de taal van de volksbuurt of zelfs achterbuurt. Bovendien staan de West-Nederlandse dialecten zo dicht bij de standaardtaal dat sprekers van Algemeen Nederlands ze als 'Nederlands met fouten' beschouwen.
Een dialect is een geografische variëteit, d.w.z., een taalvariëteit die in een geografisch beperkt gebied voorkomt. West-Vlaams, Zeeuws, Limburgs, Gents, Antwerps, Gronings, Amsterdams: dat zijn allemaal voorbeelden van Nederlandse dialecten.
De Nederlandse overheid erkent drie regionale talen in Nederland: het Nedersaksisch, waartoe de dialecten van (een deel van) Gelderland, Overijssel, Drenthe en Groningen behoren (4,8 procent) , het Fries, met uitzondering van Stadsfries (Leeuwarden en andere oudere Friese steden) (2,0 procent) en het Limburgs (3,4 ...
Iedere stad en ieder dorp kent een andere verschijningsvorm, het eigen lokale dialect. Er zijn honderden Brabantse dialecten maar je kunt ze ook samennemen en van 'het Brabants dialect' spreken. De dialecten van Noord-Brabant verschillen onderling en daarbij verschillen ze niet allemaal evenveel van elkaar.
Heel simpel gezegd: een taal is datgene wat men erkent als 'de standaard'. En dialecten zijn op hun beurt regionale variaties op deze standaardtaal. Het verschil tussen taal en dialect kan dus tamelijk willekeurig zijn, maar het Nederlands en het Fries zijn in elk geval vastgelegd als officiële talen.
Het Amsterdams behoort tot de Hollandse dialecten, meer bijzonder tot de Zuid-Hollandse dialecten. Een aantal kenmerken deelt het Amsterdams met andere Hollandse dialecten, zoals de vorming van verkleinwoorden op -ie en het gebruik van kenne voor kunnen.
Nederlanders vinden het Maastrichtse accent het mooist. Dat blijkt uit een onderzoek van beoordelingssite Zoover. De afgelopen weken hebben 687 Nederlanders hun stem uitgebracht op de provinciale hoofdstad met het mooiste accent. Maar liefst 28,2% van de Nederlanders vindt het Maastrichts accent het mooist.
Het mooiste accent van Nederland is Limburgs!
Uit al deze steden bleek Maastricht toch écht de grote winnaar te zijn met 28,2% van de stemmen, gevolgd door Groningen (17,7%) en 's Hertogenbosch (16,2%). Een woordvoerder van Zoover legt ook nog even uit waarom ze het onderzoek eigenlijk deden.
Veluws, Gelders, Twents, Drents, Gronings, allemaal zijn het dialecten van het Nedersaksisch. Het is geen dialect van het Nederlands, maar een officiële streektaal.
Ede staat bekend om haar natuurgebieden en vele mogelijkheden om daar actief van te genieten! Op dit deel van de Veluwe kun je eindeloos fietsen, wandelen en paardrijden over heide, zandverstuivingen, grasvlakten en door het bos. Ede is één van de grootste gemeenten van Nederland.
Ede was een nederzetting in waterrijk gebied en de algemene naam van een waterloop was Ee. Dit komt van het Germaanse 'Ahwö', wat 'natuurlijke waterloop' betekent. Een andere idee over de herkomst van de naam Ede is dat het komt van 'Heda', een ouderwets woord voor heide.
De laatste tien jaar is de bevolking van Ede met 10 procent gegroeid; van 108.700 in 2012 naar 120.000 inwoners op 1 januari 2022. Voor gemeente Ede zijn al cijfers beschikbaar van 1 januari 2023: Ede had toen 122.000 inwoners. Het groeipercentage in Ede is twee keer zo hoog als in Gelderland en Nederland.
Het Westerlauwers Fries wordt geschreven met het Latijnse alfabet, maar het Fries heeft maar 24 letters (de Q en de X worden in de hedendaagse spelling van het Fries niet gebruikt).
Hoewel het Fries en het Nederlands dezelfde vooroudertaal hebben, zijn het toch echt verschillende talen. Het Fries heeft veel meer gemeen met de Engelse talen dan met het Nederlands.
De Rijksoverheid en provincies willen de Nedersaksische taal houden en het gebruik aanmoedigen. Zoals het Gronings, Drents of Twents. Het Nedersaksisch is daarom erkend als regionale taal. Het wordt gesproken in Drenthe, Fryslân, Gelderland, Groningen en Overijssel.
Houdoe (met klemtoon op de eerste lettergreep) is een Brabants woord dat in grote delen van Noord-Brabant, het zuiden van Gelderland, Limburg en in delen van noord Antwerpen gebruikt wordt als afscheidsgroet.
In het Brabants bedoelen we met 'houdoe en bedankt' eigenlijk hetzelfde als met 'fijn dat je er was, tot ziens'. Persoonlijk zeg ik niet vaak meer 'houdoe'.
Prulleke is in die betekenis zelfs een goedaardige aanduiding, net als poppeke. De Middelnederlandse betekenis van prul is 'penis'. Zo laat ons dialect weer een stukje grensoverschrijdende (taal-)geschiedenis zien!
'Algemeen Beschaafd Nederlands'
De term die voor de gestandaardiseerde taal gebruikt werd was Algemeen Beschaafd Nederlands, afgekort tot ABN. De jaren vijftig en zestig kenden zogenaamde ABN-kringen, studiegroepen op scholen die zuiver taalgebruik bepleitten en welsprekendheidstoernooien organiseerden.
Het Nederlands wordt met het Duits, Engels, Zweeds en Deens gerekend tot de Germaanse talen. De onderlinge verstaanbaarheid tussen deze talen verschilt. Deens en Zweeds zijn onderling het meest verstaanbaar, maar ook Nederlands en Duits zijn over en weer verstaanbaar.
Limburgs is een aparte regionale taal
Onder de bepalingen van het Handvest is erkend dat het Limburgs geen dialect van het Nederlands is, maar een aparte regionale taal. De Nederlandse Staat is onder het internationale recht gehouden om de verplichtingen van het Handvest na te komen.