Niet alle haaien hebben grote en scherpe tanden. Want hoewel ze allemaal vleeseters zijn, eten ze niet allemaal grote prooien. Sommige haaien eten kleine prooien zoals visjes of krabben. Hiervoor hebben ze geen grote tanden nodig.
De dieren eten wel grotere zeedieren, zoals zeeleeuwen, zeehonden, kleine walvissen, zeeschildpadden en dode dieren. Witte haaien hebben ongeveer 300 gekartelde tanden die in rijtjes achter elkaar staan, maar ze kauwen hun eten niet. Ze zijn één van de weinige vissen die geur gebruiken om hun prooi te vinden.
Haaien hebben geen botten, maar hun skelet bestaat uit kraakbeen. Ze hebben veel gemeen met roggen. Deze lijken op 'platte haaien', ze hebben ook skeletten van kraakbeen.
Ter vergelijking: de maximale grootte van de tanden van een witte haai zijn 7,5 centimeter. Reconstructies van de Megalodon kaak suggereren dat deze zijn bek tot wel twee meter kon openen.
Een haai heeft namelijk vlijmscherpe tanden! Een haai kan zich ook bedreigd of uitgedaagd voelen. Hij is namelijk erg gevoelig voor bewegingen in het water. De haai is bang en probeert zichzelf te verdedigen door te bijten.
Aanval op de lever
Fysiek is de orka superieur aan de haai. Bovendien jagen walvissen in een school. In tegenstelling tot andere vissen hebben haaien – en andere kraakbeenvissen als roggen – geen zwemblaas vol met lucht om ervoor te zorgen dat ze boven kunnen komen.
Probeer de haai vooral op zijn neus te slaan, in zijn ogen of op zijn kieuwspleten. Als je geen wapen hebt om te gebruiken kun je het beste proberen om in zijn ogen te prikken of in zijn kieuwspleten te krabben. Als een haai je toch met zijn tanden weet te pakken, heeft het geen zin om voor 'dood' te spelen.
Als een van de meest primitieve wezens op aarde ontwikkelden haaien zelfs als eersten 'de blauwdruk van de hersenen van gewervelden', zoals zij het noemt. Deze omvat bekende structuren zoals reukkolven, de kleine hersenen en delen van de voor- en middenhersenen.
Haaien zijn heel gegeerd omwille van hun vlees, hun vinnen en hun kraakbeen. De Europese markten worden bevoorraad met haaien afkomstig van visserijen uit de Noord-Atlantische Oceaan, maar eveneens met grotere haaien die door de Europese vloot in alle oceanen ter wereld worden gevangen.
De grote witte haai is een van de meest gevreesde roofdieren van de zee – en met reden. Deze haai heeft namelijk de meeste haaienaanvallen op zijn geweten – op enige afstand gevolgd door de agressieve tijgerhaai en stierhaai.
Imposant reukvermogen
Haaien zijn jagers en zijn afhankelijk van hun reuk om een maal te vinden. Eén druppel bloed in het water ruiken ze van 1,5e kilometer afstand. Dit is vergelijkbaar met het vinden van een golfbal in Loch Ness.
Sommige soorten wisselen wel 30.000 tanden tijdens hun leven. Haaien kunnen heel goed horen en ruiken. Met hun zijlijnorgaan kunnen ze zelfs de hartslag van een vis horen.
de witte haai of mensenhaai (Carcharodon carcharias) de tijgerhaai (Galeocerdo cuvier) de stierhaai (Carcharhinus leucas) de zandtijgerhaai (Carcharias taurus).
De hamerhaai zijn bek is hoekig met scherpe tanden. Als hun voorste tanden versleten zijn, worden ze direct vervangen door nieuwe. Zo kan een haai in zijn leven wel honderden tanden verslijten. Tijdens de groei is de volgende rij tanden reeds groter dan de vorige.
Waar of niet waar? Misschien geloof je het niet, maar het is echt waar. Een slak kan meer dan 25.000 tanden hebben en de haai heeft er maar 3000. De tong van een slak is bedekt met heel veel kleine tandjes.
Haaien hebben geen tong waarmee ze hun prooi naar binnen kunnen werken, dus schudden sommige soorten met hun schouders om het voedsel richting hun maag te dirigeren.
Walvisvlees smaakt in de verte een beetje naar vis, maar het lijkt vooral heel erg op rundvlees. Het is smaakvol, niet heel mals, maar wel lekker.
Risico voor de gezondheid
Haaien slaan gifstoffen op in hun lever en vlees en het is bekend dat hun vlees een van de hoogste gehaltes bevat van de gifstof methylkwik, dat vooral erg schadelijk is voor zwangere vrouwen en kleine kinderen.
Hoe smaakt walvisvlees? Tranig en zout, volgens kenners. Het meeste walvisvlees wordt gerookt en gezouten. Het is donkerrood en lijkt een beetje op runderrookvlees of paardenrookvlees, maar dan met een visolie-achtige bijsmaak.
De meeste haaien zijn eierlevendbarend; ze produceren levende jongen maar via een embryo dat met een dooierzak is verbonden. Niet zelden eten deze embryo's de nog onbevruchte eieren in de uterus van het moederdier op, zodat er minder jongen worden geboren. Dit is oöfagie (letterlijk: eier-etend).
De meeste haaien zijn een tweetal meter lang. De kleinste haai ter wereld is de dwerglantaarnhaai (Etmopterus perryi) die niet groter wordt dan 20 cm; de grootste is de walvishaai (Rhincodon typus) met een maximale lengte van 18 m.
Wat wel bekend is, is dat de Groenlandse haai het oudste gewervelde dier ter wereld is! Schattingen tonen aan dat de haai soms wel 500 jaar oud kan worden. De leeftijd van de Groenlandse haai wordt bepaald door zijn ogen.
Haaien halen sowieso hun neus op voor mensenvlees en geven de voorkeur aan zeedieren. Maar bijvoorbeeld de haringhaai en de grote blauwe haai kunnen lelijk bijten als ze zich bedreigd voelen. De grote blauwe haai is niet agressief, maar kan wel bijten als hij zich bedreigd voelt of wordt uitgedaagd.
De enige vijand van de haai is een andere haai. Verder is de grootste vijand de mens, die de taaie huid van de haai gebruikt om leer van de maken, de tanden voor sieraden, de kaken als souvenirs en de vinnen voor haaienvinnensoep. Ook de rest van zijn vlees wordt gegeten.
Ballina, Australië
Overal in de wateren rond Australië leven haaien, maar de meeste dodelijke aanvallen gebeuren in New South Wales, waar volgens de International Shark Attack File 228 aanvallen hebben plaatsgevonden sinds 1700.